Nước cứng là gì? Cách nhận biết và làm mềm nước cứng hiệu quả

Nước cứng không chỉ gây ra các vấn đề với thiết bị gia dụng mà còn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của bạn và gia đình. Việc tìm hiểu về nước cứng sẽ giúp bạn tìm ra các biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời. Bài viết này, Nệm Thuần Việt sẽ cung cấp thông tin về nước cứng, các tác hại của nó đối với sức khỏe và môi trường, và những phương pháp hiệu quả để làm mềm nước.

Nước cứng là gì?

Nước cứng là thuật ngữ dùng để chỉ nước mà trong đó chứa nồng độ cao của các khoáng chất hòa tan, đặc biệt là các ion của kim loại như canxi (Ca2+) và magie (Mg2+). Nước được coi là cứng khi lượng các khoáng chất này vượt quá 300 miligam trên mỗi lít. Ion canxi và magie là những yếu tố chính làm tăng độ cứng của nước.

Nước cứng hình thành do đâu?

Được hình thành qua quá trình nước di chuyển qua các lớp đất đá chứa nhiều khoáng chất. Các loại đá này giàu các ion canxi và magie dưới dạng các hợp chất như cacbonat, hydrocacbonat và sulfat. Khi nước tiếp xúc với các lớp đá này, một số lượng nhỏ khoáng chất sẽ được hòa tan vào nước, từ đó gây ra độ cứng cho nước.

Đặc biệt, nguồn nước ngầm thường có độ cứng cao do quá trình hòa tan ion magie (Mg2+) và canxi (Ca2+). Điều này khiến cho độ cứng của nước tăng lên. Nước ở các ao hồ và sông suối cũng có thể trở nên cứng hơn do cùng một nguyên nhân này.

Có những loại nước cứng nào?

Nước cứng tạm thời

Đây là loại nước có chứa hàm lượng cao của muối canxi bicarbonate (Ca(HCO3)2) và muối magie bicarbonate (Mg(HCO3)2). Đặc trưng của của chúng là khả năng được làm mềm thông qua quá trình đun nóng. Khi đun nóng, các muối bicarbonate này sẽ phân hủy thành muối cacbonat, tạo ra kết tủa, do đó giảm độ cứng của nước.

Nước cứng vĩnh cửu

Nước cứng vĩnh cửu chứa các muối như canxi sulfate (CaSO4), magie sulfate (MgSO4), canxi chloride (CaCl2), và magie chloride (MgCl2). Loại nước này không thể được làm mềm bằng cách đun sôi, vì các muối này không kết tủa dưới tác động của nhiệt.

Nước cứng thành phần

Loại nước này kết hợp cả hai đặc tính của nước cứng tạm thời và vĩnh cửu. Nó chứa cả hai nhóm muối: bicarbonate và các muối như chloride và sulfate. Vì vậy phần nào của độ cứng của nước này có thể được giảm bằng đun nóng, nhưng phần còn lại do các muối không kết tủa nên sẽ không thể loại bỏ bằng phương pháp này.

Các mức độ cứng của nước cứng

Độ cứng của nước được xác định dựa vào tổng hàm lượng của hai loại ion là Canxi (Ca2+) và Magie (Mg2+). Người ta phân loại độ cứng của nước thành bốn cấp độ như sau:

• Nước mềm: Nồng độ các ion từ 0 đến 60 mg/lít. Đây là loại nước ít chứa canxi và magie, thường dễ sử dụng trong sinh hoạt hằng ngày vì không gây cặn bám.
• Nước cứng vừa phải: Nồng độ các ion từ 60 đến 120 mg/lít. Loại nước này có hàm lượng ion cao hơn một chút, có thể gây ra một số vấn đề nhỏ trong sử dụng nhưng không quá nghiêm trọng.
• Nước cứng: Nồng độ các ion từ 121 đến 180 mg/lít. Nước có độ cứng ở mức này thường làm tăng nguy cơ cặn bám trong các thiết bị và ảnh hưởng đến hiệu quả của xà phòng và chất tẩy rửa.
• Nước rất cứng: Nồng độ các ion trên 180 mg/lít. Loại nước này chứa lượng ion cao, gây ra nhiều khó khăn trong sử dụng và bảo trì thiết bị, đồng thời có thể làm giảm tuổi thọ của ống dẫn và máy móc.

So sánh nước cứng và nước mềm

 

Tiêu chí	Nước cứng	Nước mềm
Định nghĩa	Nước chứa hàm lượng cao các khoáng chất như canxi và magie.	Nước chứa ít hoặc không chứa các khoáng chất làm cứng nước như canxi và magie.
Tác động đến đường ống và thiết bị	Có thể gây ra sự ăn mòn, tắc nghẽn và hư hỏng các thiết bị gia dụng do cặn bã.	Ít gây hại cho đường ống và thiết bị vì không tạo cặn bã.
Sử dụng xà phòng	Sử dụng nhiều xà phòng và chất tẩy rửa hơn để tạo bọt do phản ứng với khoáng chất.	Tạo bọt dễ dàng, sử dụng ít xà phòng và chất tẩy rửa hơn.
Cảm giác khi tắm	Có thể để lại cảm giác nhờn và không sạch sẽ trên da.	Làm cho da cảm thấy mượt mà và sạch sẽ hơn sau khi tắm.
Hương vị	Có thể có hương vị đặc trưng do khoáng chất.	Thường có hương vị nhẹ nhàng hơn và không có vị lạ do khoáng chất.
Phù hợp cho sức khỏe	Có lợi ích cho sức khỏe như cung cấp khoáng chất thiết yếu.	Ít cung cấp khoáng chất qua nước uống, nhưng tốt cho người có vấn đề về thận.
Chi phí xử lý	Có thể cần hệ thống làm mềm nước để giảm tác hại, gây ra chi phí ban đầu và bảo trì cao.	Thường không yêu cầu xử lý đặc biệt, chi phí thấp hơn.

Các dấu hiệu để nhận biết nước cứng

• Vòi nước và vòi hoa sen: Những dấu hiệu rõ ràng nhất là sự hình thành của rỉ sét và canxi trên các vòi nước và vòi hoa sen. Ngoài ra, đường ống dẫn nước và các vòi cũng thường xuyên bị tắc nghẽn do cặn bám lâu ngày.
• Dụng cụ đun nấu: Các thiết bị bằng kim loại đặc biệt là ấm đun nước thường xuất hiện các lớp cặn hay mảng trắng dưới đáy sau một thời gian sử dụng. Điều này sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng của nước nấu và làm giảm tuổi thọ của thiết bị.
• Hiệu quả của bột giặt và chất tẩy rửa: Nước cứng khiến cho bột giặt và các chất tẩy rửa khác khó hòa tan, dẫn đến hiệu quả làm sạch kém. Quần áo và các vật dụng bằng vải sau khi giặt có thể còn dính cặn, cảm giác thô và trông xỉn màu.
• Ảnh hưởng đến da và tóc: Sử dụng nước cứng trong thời gian dài có thể khiến da bạn trở nên khô ráp và kích ứng, trong khi tóc có thể bị khô và gãy rụng.
• Pha trà và cà phê: Khi pha chế với nước cứng, trà và cà phê thường xuất hiện lớp váng mỏng trên bề mặt, ảnh hưởng đến mùi vị và hương thơm tự nhiên của chúng.
• Đá lạnh: Đá làm từ nước cứng thường có màu đục và tan nhanh hơn đá làm từ nước mềm. Điều này không chỉ làm giảm thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến chất lượng của thức uống khi sử dụng loại đá này.

Nước cứng có tác hại gì trong cuộc sống?

Ảnh hưởng đến sức khỏe của con người

Mặc dù không độc hại nhưng chúng gây ra ảnh hưởng đến sức khỏe con người trong cuộc sống hàng ngày. Hơn nữa, nước cứng còn có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến sỏi thận và tắc mạch.

Có hại cho da và tóc

Nước cứng có thể gây hại cho da và tóc. Làm khô da, gây kích ứng, ngứa và có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về da như eczema. Làm cho tóc trở nên khô, xơ, đồng thời có thể làm giảm độ bóng và làm tóc dễ bị gãy rụng.

Ảnh hưởng đến vật dụng trong gia đình

Nước cứng khiến các vật dụng như nồi, chảo dễ bị bám cặn qua đó dễ dẫn đến hư hỏng vật dụng. Ngoài ra, nước cứng cũng khiến quần áo không thể rửa sạch hoàn toàn các chất tẩy, làm phai màu và làm hỏng vải nhanh chóng.

Ảnh hưởng đến quá trình sản xuất công nghiệp

Trong ngành công nghiệp, sử dụng nước cứng trong quá trình sản xuất dệt may hay chế biến đồ uống có thể làm giảm chất lượng sản phẩm. Điều này không chỉ làm ảnh hưởng đến lợi nhuận doanh nghiệp mà còn có thể gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng nếu không được kiểm soát tốt.

Cách làm mềm nước cứng hiệu quả

Phương pháp nhiệt

Một trong những cách đơn giản để giảm độ cứng của nước là đun sôi. Ngoài ra, việc sử dụng các hóa chất như NaOH (natri hydroxide), Ca(OH)2 (canxi hydroxide), Na2CO3 (natri cacbonat) hoặc Na3PO4 (natri photphat) cũng có thể hiệu quả. Các hóa chất này khi được thêm vào nước, sẽ giúp các khoáng chất gây cứng như canxi và magie lắng đọng, từ đó làm cho nước mềm hơn.

Sử dụng máy lọc nước RO

Một giải pháp khác để làm mềm nước cứng là sử dụng máy lọc nước với công nghệ màng lọc thẩm thấu ngược (RO). Không chỉ loại bỏ các chất hòa tan và không tan trong nước mà còn giúp loại bỏ gần như hoàn toàn các tạp chất, từ đó cung cấp nguồn nước sạch và an toàn. Máy lọc nước RO Mutosi MP-290SK 9 lõi là một thiết bị tiêu biểu sử dụng công nghệ này.

Dùng đá vôi

Thêm đá vôi, hay còn gọi là canxi hydroxit, vào nước cũng là một phương pháp làm mềm nước cứng. Canxi hydroxit giúp tăng độ pH của nước, dẫn đến sự kết tủa của các ion canxi (Ca2+) và magie (Mg2+), làm giảm độ cứng của nước và đưa độ pH về mức cân bằng.

Dùng hóa chất

Để làm mềm nước cứng một cách vĩnh viễn, người ta thường sử dụng các hóa chất như baking soda (Na2CO3), xút (NaOH), hydroxit bari (Ba(OH)2), và photphat natri (Na3PO4). Trong số này, natri cacbonat (baking soda) và natri photphat là hai hóa chất phổ biến nhất  do khả năng kết tủa hiệu quả các ion canxi và magie ra khỏi nước.

Tổng kết

Hy vọng qua bài viết của Nệm Thuần Việt, bạn đã có thêm kiến thức quan trọng về nước cứng cũng như cách làm mềm nước hiệu quả để bảo vệ sức khỏe mọi người trong gia đình bạn. Việc áp dụng các biện pháp làm mềm nước không chỉ giúp giảm thiểu các nguy cơ sức khỏe mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống hàng ngày.