Thanh minh là gì? Tết thanh minh 2025 ngày nào dương lịch, âm lịch?

Tết Thanh Minh là gì?

Tết Thanh Minh là một trong những ngày lễ quan trọng trong văn hóa Việt Nam. Đây là dịp mọi người trở về nhà để thực hiện nghi thức tảo mộ. Ngày Tết Thanh Minh không chỉ là thời gian để bày tỏ lòng biết ơn đối với những người đã ra đi mà còn là cơ hội để chúng ta giữ gìn những giá trị truyền thống thiêng liêng.

Tết Thanh minh năm 2025 rơi vào ngày nào?

Tiết Thanh minh kéo dài khoảng 15 – 16 ngày. Tết Thanh Minh năm 2025 sẽ diễn ra vào ngày 4 tháng 4 dương lịch, nhằm ngày 7 tháng 3 âm lịch.

Nguồn gốc của Tết Thanh Minh

Tết Thanh Minh là một phần trong chuỗi 24 tiết khí, theo lịch của các nước Đông Á. Tiết Thanh Minh là tiết khí thứ năm, sau ngày Lập Xuân 45 ngày và sau Đông Chí 105 ngày. Vào năm 2024, Tết này sẽ bắt đầu vào ngày 4 tháng 4 dương lịch, tức là 26 tháng 2 âm lịch, sau tiết Xuân Phân và kéo dài đến ngày 20 tháng 4.

Vào đầu tháng 3, cũng có một lễ hội khác gọi là Hội Đạp Thanh hay Hội Giẫm Cỏ. Lễ hội này là dịp mọi người mua sắm quần áo mới và đi chơi xuân. Đoạn thơ trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du, chúng ta vẫn có thể hiểu về nét văn hóa này:

“Thanh minh trong tiết tháng ba,

Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh,

Gần xa nô nức yến anh,

Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân,

Dập dìu tài tử giai nhân,

Ngựa xe như nước áo quần như nêm”

Ý nghĩa của tết thanh minh trong văn hóa việt nam

Tết Thanh Minh đối với người Việt Nam, là khoảng thời gian đặc biệt để mỗi người nhớ về tổ tiên. Vào ngày này, mọi người trong gia đình đều trở về nhà, cùng nhau đi tảo mộ. Việc chúng ta chăm sóc và làm sạch mộ không chỉ thể hiện sự kính trọng mà còn thể hiện lòng thành của con cháu đối với ông bà, tổ tiên.

Tết Thanh Minh cũng phản ánh rõ nét văn hóa “Uống nước nhớ nguồn” của người Việt. Đây là dịp để dạy bảo con cháu về tình yêu thương, lòng hiếu thảo và sự trân trọng đối với cha mẹ, ông bà khi họ còn sống.

Việc đi tảo mộ không chỉ là để tri ân và tưởng nhớ những người thân đã khuất, mà còn để thể hiện lòng kính trọng, biết ơn sâu sắc đối với tổ tiên.

Trong dịp này, người dân còn thể hiện tinh thần nhân văn bằng cách quét dọn những ngôi mộ không người thăm nom. Đây là cách thức giúp đỡ lẫn nhau, thể hiện sự sẻ chia và kết nối trong cộng đồng của người Việt.

Có phải Tết Thanh Minh và Tết Hàn Thực là một không?

Những năm Tết Thanh Minh và Tết Hàn Thực rơi vào cùng một ngày, nhưng hai ngày lễ này có bản chất và nguồn gốc hoàn toàn khác nhau.

Tết Thanh Minh là dịp đánh dấu tiết Thanh Minh, một trong 24 tiết khí của năm, diễn ra từ khoảng ngày 4 – 5 tháng 4 đến ngày 20 – 21 tháng 4 dương lịch mỗi năm. Đây là thời gian mà người dân thường đi tảo mộ, thể hiện lòng hiếu thảo.

Tết Hàn Thực bắt nguồn từ lịch sử Trung Quốc, nhằm tưởng nhớ sự hy sinh của Giới Tử Thôi dưới triều đại của vua Tấn Văn Công. Thường được tổ chức từ ngày 3/3 đến 5/3 Âm lịch hàng năm, với các hoạt động như làm bánh trôi, bánh chay để tưởng nhớ và tri ân.

Người việt thường làm gì trong tết thanh minh?

Vào ngày này, con cháu sẽ chuẩn bị những lễ vật, thắp hương trước mộ phần, và cùng nhau dọn dẹp nơi yên nghỉ của người đã khuất.

Sau khi hoàn thành việc tảo mộ, mọi người sẽ chuẩn bị một bữa cơm đặc biệt để dâng lên bàn thờ tổ tiên. Đây cũng là thời điểm gia đình sum họp, cùng nhau chia sẻ bữa ăn.

Đối với những người xa quê, họ vẫn có thể chọn một thời điểm thuận tiện trong khoảng thời gian này để về thăm mộ tổ tiên, thể hiện lòng hiếu thảo và gìn giữ truyền thống gia đình.

Cúng gì vào Tết Thanh Minh

Việc chuẩn bị mâm cỗ cúng cũng là một phần không thể thiếu trong nghi thức tưởng nhớ ông bà tổ tiên. Đa phần mâm cỗ thường là một mâm cơm đơn giản, gồm những món ăn quen thuộc như trong bữa cơm hàng ngày. Mục đích là để mời ông bà tổ tiên cùng quây quần, thưởng thức bữa cơm gia đình.

Chuẩn bị và thực hiện lễ tiết thanh minh

Chuẩn bị mâm lễ

Mâm lễ thường bao gồm các món như thịt, gà, rượu và giò chả. Mâm cơm cúng phải đầy đủ với xôi, gà luộc, canh măng, và miến xào. Các vật phẩm cúng khác như hương, hoa, đèn, trầu cau, tiền vàng, và hoa quả cũng không thể thiếu.

Tại ngoài mộ

Bắt đầu bằng việc sắp xếp đồ cúng ngay tại mộ phần. Đặt hoa quả và tiền vàng cùng nhau, mâm mặn nên được đặt riêng biệt. Thắp nhang và đèn, lưu ý chỉ nên cắm 1 hoặc 3 nén nhang, tránh cắm 2 nén. Vái ba lần tỏ lòng thành với các vị thần đất và mời gia tiên, bạn bắt đầu đọc bài khấn vái cho lễ Thanh Minh.

Sau khi hương tàn, thắp hương tại khu lăng mộ của gia đình, xin phép tổ tiên được dọn dẹp. Khi tuần hương đã cháy được 2/3, mọi người có thể tạ lễ, hóa vàng, xin lộc và ra về.

Tại gia

Khi cúng Tiết Thanh Minh tại nhà, điều quan trọng là phải dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, đặc biệt là bàn thờ gia tiên. Chuẩn bị mâm cỗ tại nhà để bắt đầu cúng ngay sau khi đã hoàn thành nghi lễ tại mộ.

Thắp hương và khấn vái tương tự như các nghi lễ cúng khác, giữ thái độ trang nghiêm và thành tâm để thể hiện lòng kính trọng đối với tổ tiên.

Những điều nên làm trong Tết Thanh Minh

Tảo mộ

Người thân trong gia đình sẽ cùng nhau đến các nghĩa trang để dọn dẹp mộ phần của ông bà, tổ tiên. Thể hiện sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc đối với những người đã khuất.

Dọn dẹp nhà cửa và bàn thờ

Việc lau chùi nhà cửa, bàn thờ trước và trong ngày Tết Thanh Minh không chỉ để tạo không gian sạch sẽ, mà còn thể hiện sự chu đáo và sự sẵn sàng chào đón linh hồn tổ tiên trở về.

Lễ cúng thanh minh

Cúng bái không chỉ diễn ra ngoài mộ mà còn được tổ chức tại nhà. Lễ cúng bao gồm việc dâng hoa, trái cây, và các món ăn truyền thống, nhằm bày tỏ lòng thành kính và hiếu thảo của người sống đối với người đã khuất.

Những điều cần tránh khi đi tảo mộ trong Tết Thanh Minh:

• Khi đi trong nghĩa trang, hãy cố gắng không giẫm hoặc làm hư hại các mộ phần xung quanh. Những hành động này không chỉ thiếu tôn trọng mà còn có thể mang lại điều không may mắn.
• Phụ nữ đang trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc có thai nên tránh đi tảo mộ vì điều kiện khí hậu và năng lượng xung quanh có thể không tốt cho sức khỏe.
• Việc chụp ảnh trong khu vực nghĩa trang là không nên. Hạn chế sử dụng máy ảnh để giữ sự trang nghiêm của không gian này.
• Hãy chắc chắn rằng bạn làm sạch kỹ lưỡng cả trước và sau mộ, kiểm tra xem có con vật nào trú ngụ không để đảm bảo mộ phần luôn được an toàn và sạch sẽ.
• Việc chỉ trỏ vào mộ người khác không chỉ mang lại điều không may mắn mà còn thể hiện sự thiếu tôn trọng. Nên giữ thái độ kính trọng khi đi trong nghĩa trang.

Văn khấn ông bà ngày Tiết thanh minh

Văn khấn Tiết Thanh Minh ngoài mộ

Sắm lễ tảo mộ Tiết Thanh minh thường bao gồm: Hương đèn, trầu cau, tiền vàng, rượu thịt (chân giò, gà luộc hoặc một khoanh giò nạc), hoa quả.

“Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương

Con Kính lạy Hương linh………………(Hiển khảo, Hiển tỷ hoặc Tổ Khảo………….

Hôm nay là ngày.………….

Nhân tiết:………………………….

Tín chủ (chúng) con ……………………………

Ngụ tại:…………………….

Chúng con và toàn thể gia đình con cháu, nhờ công ơn võng cực, nền đức cao dầy, gây dựng cơ nghiệp của………….. chạnh lòng nghĩ đến âm phần ở nơi hoang vắng, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước mộ, kính mời chân linh……………………lai lâm hiến hưởng.

Chúng con xin phép được sửa sang phần mộ, bồi xa, bồi thổ, tu sửa minh đường hậu quỷ cho thêm vững chắc. Nhờ ơn Phật Thánh phù trì, đội đức trời che đất chở, cảm niệm Thần linh phù độ, khiến cho được chữ bình an, âm siêu dương thái. Con cháu chúng con xin vì chân linh..……..Phát nguyện tích đức tu nhân, làm duyên, làm phúc cúng dâng Tin Bảo, giúp đỡ cô nhi quả phụ, tế bần cứu nạn, hiếu thuận tông nhân để lấy phúc này hướng về Tiên Tổ.

Cúi xin linh thiêng chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì con cháu, qua lại soi xét cửa nhà. Che tai cứu nạn, ban tài tiếp lộc, điều lành mang đến, điều dữ xua đi. Độ cho gia đạo hưng long, quế hờ tươi tốt, cháu con vinh hưởng lộc trời, già trẻ nhuần ơn Phật Thánh.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.”

Sau khi khấn xong, đợi hết 2/3 tuần hương, lúc này mọi người tiến hành đi tạ lễ, hóa vàng, xin lộc và trở về nhà làm lễ gia thần và gia tiên ở nhà.

Văn khấn Tiết Thanh Minh tại gia

Tùy theo mỗi gia đình, có thể làm mâm cơm cúng với đầy đủ xôi, gà luộc, hoặc giò, canh măng, miến, thêm đĩa xào,.. hoặc chỉ thắp hương bình thường với hoa quả tươi, trà tàu, thuốc lá… để thông báo với gia tiền tiền tổ, ông bài,… đã khuất về ngày Thanh Minh.

Gia chủ sửa sang quần áo nghiêm túc, đứng trước hương án, thắp hương, đốt đèn, sau đó khấn:

“Nam mô A di Đà Phật!

Nam mô A di Đà Phật!

Nam mô A di Đà Phật!

Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.

Con lạy gia tiên tiền tổ, họ hàng nội ngoại hai bên gia tộc họ…

Con lạy bà tổ cô ông mãnh, ông bà, cô bé Đỏ, cậu bé Đỏ tại gia

Hôm nay là ngày… tháng… năm…

Nay con giữ việc phụng thờ tên là…, tuổi…, sinh tại xã…, huyện…, tỉnh… cùng toàn gia, trước bàn thờ gia tiên cúi đầu bái lễ.

Kính mời thổ công Táo quân đồng lai cách cảm.

Kính dâng lễ bạc: trầu rượu, trà nước, vàng hương, hoa quả cùng phẩm vật lòng thành nhân dịp tiết Thanh Minh, kính mời hương hồn nội ngoại tổ tiên, kỵ, cụ, ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác, anh chị em chứng giám và hưởng lễ.

Con thành tâm thành kính cúi xin gia tiên tiền tổ, bà tổ cô ông mãnh, ông bà… phù hộ độ trì, đề tâm xếp nếp, vuốt ve che chở cho đại gia đình con bình an, thịnh vượng, ba tháng mùa hè chín tháng mùa đông đều mát mẻ, tốt tươi. Điều lành mang lại, điều dữ mang đi cho công việc của gia đình con đều thuận buồn xuôi gió, gặp nhiều may mắn.

Chúng con kính dâng lễ bạc tâm thành, cúi xin gia tiên chứng minh chứng giám cho lòng thành của toàn thể gia quyến.

Nam mô A di Đà Phật!

Nam mô A di Đà Phật!

Nam mô A di Đà Phật!”

Lưu ý khi đi tảo mộ Tết Thanh Minh 2024

• Tránh đến những khu vực hẻo lánh khi đi tảo mộ.
• Phụ nữ mang thai nên tránh đi tảo mộ do sức khỏe nhạy cảm.
• Hãy giữ trật tự và không xới tung đất hay đá.
• Dọn dẹp mộ phần tổ tiên bằng cách loại bỏ cỏ dại và trang trí bằng hoa tươi.
• Không bước lên hoặc làm hư hại mộ người khác.
• Những người có sức khỏe không tốt nên tắm nước có ngâm lá bưởi để bỏ khí độc.

Lưu ý khi làm lễ cúng Tết Thanh Minh 2023

• Vệ sinh nhà cửa và bàn thờ gia tiên sạch sẽ trước khi cúng.
• Chuẩn bị mâm cỗ cúng đầy đủ và tiến hành lễ cúng.
• Người cử hành lễ cúng nên ăn mặc gọn gàng để thể hiện và sự tôn trọng với tổ tiên.

Tổng kết

Thông qua bài viết này, Nệm Thuần Việt hy vọng bạn đã có thể hiểu thêm về Tết Thanh Minh. Ngày lễ này là cơ hội để chúng ta suy ngẫm và trân trọng những giá trị văn hóa, gia đình. Hãy cùng nhau giữ gìn và phát huy truyền thống này, chắc chắn sẽ mang lại nhiều giá trị tốt đẹp cho thế hệ tương lai.

Xem thêm:

• TOP 8 cách lưu video Tiktok không logo đơn giản cho iPhone và Android, máy tính
• Valentine trắng 14/3 là ngày gì? Ý nghĩa? Tặng quà gì cho bạn trai?
• Năm 2025 là năm con gì? Mệnh gì? Sinh con vào năm 2025 có tốt không?