5 nghi lễ trong đám cưới Việt Nam đậm chất truyền thống

Trong không khí tưng bị của những ngày hạnh phúc, các nghi lễ trong đám cưới tại Việt Nam không chỉ tạo nên sự trọn vẹn cho ngày vui đôi lứa, mà còn thể hiện sự tôn trọng và gìn giữ giá trị truyền thống văn hóa dân tộc. Từ Bắc vào Nam, mỗi đám cưới lại mang một nét đặc trưng riêng, nhưng luôn mang ý nghĩa của tình yêu, sự kết nối gia đình và cộng đồng. Hãy cùng Nệm Thuần Việt khám phá 5 nghi lễ không thể thiếu trong các đám cưới truyền thống của người Việt, để thấy rằng mỗi nghi thức, mỗi phong tục đều có ý nghĩa và giá trị sâu sắc đằng sau.

1.1. Nghi lễ đầu tiên: Lễ dặm ngỏ

Lễ dạm ngõ là một bữa tiệc nhỏ nhưng rất quan trọng, diễn ra khi hai người yêu nhau quyết định họ muốn kết hôn. Đây là cơ hội để hai gia đình gặp mặt, trò chuyện và hiểu biết thêm về nhau, từ đó xây dựng mối quan hệ tốt đẹp.

Trong lễ dặm ngỏ này, gia đình của chàng trai sẽ đến thăm nhà của cô gái. Họ đến để nói rằng họ ủng hộ mối quan hệ của con mình và mong muốn hai bạn trẻ sẽ có một tương lai hạnh phúc cùng nhau. Buổi lễ này cũng là bước đầu để chuẩn bị cho đám cưới và các sự kiện quan trọng khác sẽ diễn ra sau đó.

Trong lễ dạm ngõ, họ sẽ không cần chuẩn bị những món quà xa xỉ. Thay vào đó, gia đình chàng trai chỉ cần mang theo một bó lá trầu và quả cau, những thứ tượng trưng cho sự kết nối và may mắn, để thể hiện ý định chân thành và mong muốn được chào đón vào gia đình cô gái.

1.2. Nghi lễ thứ hai: Lễ ăn hỏi

Sau lễ dạm ngõ, có một bữa tiệc khác gọi là lễ ăn hỏi, hay còn gọi là lễ đính hôn. Đây là bước tiếp theo quan trọng khi hai người quyết định sẽ cùng nhau xây dựng một gia đình. Trong văn hóa Việt Nam, lễ ăn hỏi rất sẽ là dấu hiệu cho thấy cả hai gia đình đều chúc phúc cho cặp đôi này nên duyên vợ chồng. Từ lễ này, cô dâu và chú rể coi như đã trở thành một thành viên của gia đình nhau, mở ra một trang mới trong cuộc đời với tư cách là một cặp đôi sắp cưới.

Gia đình chú rể sẽ đem những món quà được cẩn thận chọn lựa đến nhà cô dâu để thể hiện sự kính trọng. Khi gia đình cô dâu chấp nhận những quà này, nghĩa là họ đồng ý cho cô dâu lấy chàng trai làm chồng. Lễ ăn hỏi cũng là dịp để hai bên gia đình càng hiểu và gần gũi nhau hơn, cùng nhau ủng hộ và chia sẻ cho hạnh phúc của đôi bạn trẻ trong tương lai.

1.3. Nghi lễ thứ ba: Lễ xin dâu

Trước khi đám cưới diễn ra, có một nghi lễ không kém phần quan trọng đó là lễ xin dâu. Đây là lúc chú rể và gia đình của anh ấy chuẩn bị đón cô dâu về nhà mới. Lễ xin dâu thể hiện sự kính trọng của chú rể đối với gia đình cô dâu và cũng là cách để hai gia đình trở nên gần gũi hơn.

Trong nghi lễ xin dâu, mẹ chú rể và một người thân khác sẽ đến nhà cô dâu. Họ mang theo lá trầu và rượu, đây là cách thông báo với gia đình cô dâu về thời gian mà đoàn rước dâu sẽ đến. Gia đình cô dâu sẽ nhận quà và đặt lên bàn thờ tổ tiên để bày tỏ sự tôn trọng, đồng thời họ cũng chúc phúc cho sự hạnh phúc của cô dâu và chú rể.

1.4. Nghi lễ thứ tư: Lễ rước dâu

Lễ rước dâu là một phần rất đặc biệt của đám cưới, khi cô dâu chính thức được đưa về nhà chồng.  Gia đình nhà trai sẽ tổ chức một đoàn đi đón cô dâu với không khí vui vẻ và trang trọng. Khoảnh khắc này thể hiện niềm hạnh phúc và sự kết nối giữa hai gia đình. Trong lễ rước dâu, sẽ có nhiều nghi thức được diễn ra như phát biểu chúc phúc, cúng lễ trước bàn thờ tổ tiên và trao các món quà hồi môn cho cô dâu. Mỗi bước đi, mỗi nụ cười và giọt nước mắt của hạnh phúc trong nghi lễ rước dâu đều góp phần làm nên một hành trình đầy ý nghĩa, khởi đầu cho cuộc sống mới hạnh phúc của cặp đôi.

1.5. Nghi lễ thứ năm: Lễ lại mặt

Lễ lại mặt, hay còn gọi là lễ nhị hỷ, là nghi thức cuối cùng trong những nghi lễ truyền thống của đám cưới Việt. Lễ này thường được tổ chức một vài ngày sau đám cưới, giúp cô dâu vơi đi nỗi nhớ nhà và là dịp để hai gia đình trở nên thân thiết, hiểu nhau hơn.

Trong không khí ấm áp của lễ này, bố mẹ cô dâu sẽ chào đón cô dâu và chú rể về nhà. Điều này không chỉ thể hiện tình yêu thương và sự ủng hộ của họ mà còn giúp cô dâu làm quen với cuộc sống mới. Lễ lại mặt cũng là cơ hội để chú rể thể hiện sự kính trọng và gần gũi với gia đình vợ, làm cho mối quan hệ giữa hai bên gia đình được thoải mái hơn.

Mặc dù đám cưới hiện đại ngày càng giản lược nghi thức để tiết kiệm thời gian, lễ lại mặt vẫn được nhiều cặp đôi thực hiện. Nghi thức này không chỉ giúp gìn giữ văn hóa và truyền thống Việt Nam, mà còn thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đến bố mẹ và tổ tiên.

2. Thủ tục cưới hỏi hai miền sẽ khác nhau như thế nào?

2.1. Thủ tục cưới hỏi miền Trung

2.1.1. Lễ Dạm Ngõ

Ở miền Trung, lễ dạm ngõ là bước đầu tiên trong nghi lễ đám cưới. Nếu hai gia đình sống gần nhau, họ thường tổ chức lễ này để gặp mặt. Nhưng nếu hai bên gia đình sống xa nhau, họ có thể không tổ chức lễ này hoặc kết hợp với lễ ăn hỏi để tiện hơn. Thông thường, nghi lễ này sẽ có bố mẹ và các thành viên lớn tuổi trong gia đình, họ ở đây để chứng kiến và ủng hộ mối quan hệ này của đôi trẻ.

2.1.2. Lễ Ăn Hỏi

Tiếp theo là nghi lễ ăn hỏi, trong nghi lễ này gia đình chú rể sẽ mang đến nhà cô dâu những lễ vật truyền thống như trầu cau, rượu, đèn, heo quay và các loại quả. Mỗi lễ vật này đều mang một ý nghĩa biểu tượng riêng, thể hiện sự tôn trọng và mong muốn gắn kết giữa hai bên. Buổi lễ cũng là dịp để hai gia đình cùng nhau thảo luận và lên kế hoạch cho đám cưới sắp tới. Và cuối cùng, gia đình 2 bên sẽ cùng nhau trao trang sức cho cô dâu, thể hiện sự yêu thương và quan tâm.

2.1.3. Lễ Cưới

Lễ cưới là sự kiện trọng đại nhất, nơi cặp đôi chính thức nên duyên vợ chồng và hai bên gia đình trở thành thông gia của nhau. Đoàn người của nhà trai sẽ đến nhà gái với số lượng tùy theo niềm tin về quan niệm may mắn của họ. Người dẫn đầu đoàn thường là người được tôn trọng trong dòng họ hoặc một người thân cận của gia đình.

Trong buổi lễ, chú rể sẽ dắt tay cô dâu, dẫn ra xe và đưa cô dâu về nhà mình, họ sẽ nhận được nhiều lời chúc phúc của mọi người xung quanh. Khi đến nhà trai, sẽ có một buổi lễ đón cô dâu diễn ra hết sức trang trọng, với sự chứng kiến của bạn bè và gia đình từ cả hai phía.

Ở miền Trung, người ta cũng rất chú ý đến các điều kiêng kỵ như việc phụ nữ mang thai hoặc người đang có tang không tham gia đoàn đi hỏi để tránh những điều không may.

2.2. Thủ tục cưới hỏi miền Bắc

2.2.1. Lễ Dạm Ngõ

Ở miền Bắc, Lễ Dạm Ngõ là nghi lễ cưới đầu tiên và rất quan trọng, nơi hai gia đình gặp nhau và ủng hộ cho cặp đôi nên duyên vợ chồng. Lễ vật dạm ngõ ở miền Bắc thường gồm có trầu cau, chè, thuốc lá và bánh kẹo. Điều đặc biệt là tất cả những lễ vật này đều được chuẩn bị thành số chẵn, để thể hiện cho sự hài hòa và hạnh phúc của đôi lứa.

2.2.2. Lễ Ăn Hỏi

Sau Lễ Dạm Ngõ, Lễ Ăn Hỏi hay Lễ Nạp Tài sẽ diễn ra tiếp theo. Trong lễ này, giá định sẽ chuẩn bị có 30 chục trầu và các tráp ăn hỏi, mỗi chục trầu mang một ý nghĩa riêng biệt. Các tráp ăn hỏi thường có số lượng lẻ, và trong mỗi tráp sẽ có xôi, heo quay, bánh cốm, bánh xu xê, rượu, trầu cau và thuốc lá. Tất cả lễ vật này đều mang ý nghĩa mong muốn sự giàu sang, phú quý cho cặp đôi.

2.2.3. Lễ Cưới

Lễ cưới là dấu mốc quan trọng khi cô dâu và chú rể bắt đầu cuộc sống chung. Trong ngày này, nhà trai sẽ tới nhà gái để đưa cô dâu về nhà mình. Điểm nổi bật là mẹ của chú rể sẽ tặng cô dâu một mâm quà và một phong bì tiền màu đỏ, mang ý nghĩa may mắn và phát tài. Sau khi cô dâu và chú rể hoàn thành các nghi lễ tại nhà gái, họ sẽ cùng đi về nhà trai để tiếp tục các buổi lễ khác, thể hiện việc cô dâu trở thành một phần của gia đình mới.

3. 6 lễ trong đám cưới xưa

3.1. Lễ Nạp Thái

Lễ Nạp Thái theo truyền thống là bước đầu tiên trong các nghi lễ đám cưới. Buổi lễ này không nhằm mục đích tạo ra bất kỳ ràng buộc nào giữa hai gia đình mà chỉ là cơ hội để bà mối và gia đình nhà trai ghé thăm nhà cô dâu. Họ đến không chỉ để gặp cô dâu tương lai mà còn để quan sát về cuộc sống của gia đình cô. Đây là cách để hai gia đình bắt đầu hiểu về nhau và xây dựng mối quan hệ.

3.2. Lễ Vấn Danh

Tiếp theo Lễ Nạp Thái, chính là Lễ Vấn Danh, buổi lễ này được tổ chức để nhà trai xin thông tin về ngày sinh của cô dâu tương lai. Lễ vật trong lễ này thường bao gồm chè, rượu và trầu cau, thể hiện sự tôn trọng và lòng thành từ phía nhà trai. Mặc dù Lễ Vấn Danh không quyết định việc kết hôn, nó vẫn là dấu hiệu cho thấy sự tiếp tục và mong muốn thắt chặt mối quan hệ giữa hai bên gia đình.

3.3. Lễ Nạp Cát

Khi hai gia đình đồng ý với mối quan hệ và xác định rằng cặp đôi hợp tuổi với nhau, họ sẽ tổ chức Lễ Nạp Cát. Đây là bước quan trọng để diễn ra buổi Lễ Ăn Hỏi tiếp theo. Lễ vật trong buổi lễ này gồm có buồng cau, rượu nếp, xôi gấc. Tùy vào điều kiện kinh tế, một số gia đình còn mang đến thủ lợn, lợn quay, trà và bánh kẹo, làm cho mâm lễ thêm phong phú và đầy đủ.

3.4. Lễ Nạp Trưng (Lễ Thách Cưới)

Lễ Nạp Trưng, hay còn gọi là Lễ Thách Cưới thể hiện sự cam kết và nghiêm túc của nhà trai. Trong lễ này, nhà gái sẽ đề ra các yêu cầu cho các món quà cưới (sính lễ) như trang sức, tiền mặt, rượu, gạo, thịt lợn,… Mỗi món quà đều mang ý nghĩa riêng, biểu thị sự giàu có, thịnh vượng và mang lại may mắn cho cuộc sống chung của cô dâu và chú rể.

3.5. Lễ Thỉnh Kỳ

Lễ Thỉnh Kỳ là nghi lễ quan trọng, trong đó gia đình nhà trai sẽ chọn ra ngày và giờ dự kiến tổ chức lễ cưới, sau đó sẽ trao đổi lại với nhà gái để cùng thống nhất. Việc chọn ngày giờ cho lễ cưới không chỉ cần sự đồng ý của cả hai gia đình mà còn phải đảm bảo rằng ngày đó mang lại may mắn cho cặp đôi.

3.6. Lễ Thân Nghinh

Lễ Thân Nghinh là bước cuối cùng trước khi cô dâu và chú rể bắt đầu cuộc sống chung. Khi ngày giờ lễ cưới đã được quyết định, nhà trai sẽ mang lễ vật đến nhà gái để tổ chức lễ rước dâu. Việc chọn giờ để đón dâu là rất quan trọng, hai bên gia đình cần tránh những thời điểm xui xẻo và kiêng kỵ việc tổ chức trong những ngày có sự kiện tang lễ trong gia đình cả hai bên.

Lời kết

Thông qua bài viết này từ Nệm Thuần Việt, hy vọng bạn đã hiểu hơn về các nghi lễ trong đám cưới Việt Nam. Mỗi nghi lễ không chỉ là sự ghi dấu cho ngày trọng đại của các cặp đôi, mà còn là cách để mỗi người Việt bày tỏ lòng kính trọng và gìn giữ bản sắc văn hóa của mình. Trong thời đại ngày nay, dù có nhiều thay đổi, nhưng giá trị truyền thống trong đám cưới Việt Nam vẫn luôn được tôn vinh và giữ gìn, làm cho ngày vui càng thêm phần ý nghĩa và đáng nhớ.

Xem thêm:

• Cách khóa sim viettel nhanh và đơn giản khi bị mất điện thoại
• Tôm bao nhiêu calo? Ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng
• Ý nghĩa của cây đuôi công? Bạn đã biết chưa!