Sống tỉnh thức là gì? Lý do vì sao nên luyện tập “sống tỉnh thức”

Chắc hẳn bạn đã từng nghe đến thuật ngữ “sống tỉnh thức”, nhưng thật sự, sống tỉnh thức là gì? Là lối sống hay là một phương pháp thiền? Hay đơn giản, nó là một trạng thái tinh thần mà chúng ta nên hướng tới? Sống tỉnh thức không chỉ là một phương pháp thiền hay lối sống, mà là việc ta hiện diện đầy đủ trong mỗi khoảnh khắc, không bị lệch hướng bởi quá khứ hay lo âu về tương lai. Vậy tại sao chúng ta nên luyện tập “sống tỉnh thức”? Hãy cùng Nệm Thuần Việt tìm hiểu lợi ích mà nó mang lại cho cuộc sống và tâm hồn của chúng ta trong thế giới hiện đại.

1. Tỉnh thức là gì?

Tỉnh thức hay thức tỉnh tâm linh, được biết đến trong tiếng Anh là “Spiritual Awakening”, không chỉ là một trạng thái của tâm hồn, mà còn là một hành trình đến với chính mình. Đó là lời kêu gọi vang vọng từ tâm hồn, mở ra một không gian ý thức cao hơn, và sâu sắc hơn về tinh thần cũng như thế giới vĩ đại xung quanh chúng ta. Khi con người bắt đầu hành trình này, họ không chỉ trải qua những biến đổi về tâm linh, mà còn làm mới lại toàn bộ thế giới quan, định hình lại cách họ nhìn nhận và cảm nhận cuộc sống.

Trong bão táp của cuộc sống hiện đại, với những bận rộn không ngừng và áp lực về việc kiếm sống, nhiều người tìm thấy mình trong một vòng xoáy của mệt mỏi, căng thẳng, và sự mất cân bằng. Tâm trí chúng ta thường bị lôi cuốn bởi những tiếc nuối của quá khứ hoặc những lo sợ và dự định cho tương lai. Nhưng giữa muôn vàn lo âu và rối bời, chúng ta thường quên mất đi giá trị của khoảnh khắc hiện tại – nơi mà tâm hồn thực sự tồn tại và cuộc sống thực sự diễn ra.

Chính trong giây phút hiện tại này, sự sống đang tràn đầy nhiệm màu và ý nghĩa. Để trả lại cho bản thân sự thanh thản và trọn vẹn, ta cần học cách sống và thể nghiệm mỗi khoảnh khắc với sự tỉnh thức. Khi tâm hồn tỉnh thức, chúng ta không chỉ sống, mà còn trân trọng và đồng cảm sâu sắc với mọi sự sống xung quanh.

2. Vậy sống tỉnh thức là gì?

Sống tỉnh thức không chỉ là một lối sống hay một trạng thái tâm trí, mà là sự chú tâm, sự nhận thức sâu rộng về từng giây phút hiện tại. Đó là việc ta dấn thân vào mỗi khoảnh khắc, đón nhận và nhận diện rõ ràng mọi sự vụ diễn ra bên trong và bên ngoài tâm hồn ta. Kết quả? Một hiệu suất làm việc tối đa, một sự tập trung chưa từng có, giúp ta hoàn thành mỗi công việc với sự tiết chế và sự hiệu quả tuyệt đối.

Khi chúng ta sống tỉnh thức, ta không chỉ dừng lại ở việc quan sát thế giới xung quanh. Người sống tỉnh thức chăm chú lắng nghe dòng chảy của tâm thức, theo dõi mỗi cảm xúc, mỗi phản ứng, mỗi dự định của tâm trước những tác động từ bên ngoài. Với việc luyện tập quan sát này, tâm trí chúng ta dần dần trở nên yên bình hơn, sáng suốt và minh mẫn hơn. Từng bước đi trên con đường này, chúng ta không chỉ hiểu rõ về thế giới quanh ta, mà còn khám phá sâu hơn về chính bản thân mình.

Tuy nhiên, đến với sự tỉnh thức không phải là một hành trình dễ dàng hay tự nhiên. Để trở thành một người sống tỉnh thức, mỗi chúng ta cần phải chăm chỉ rèn luyện, từng bước đi, từng nhận thức một. Chúng ta tập chú ý và giám sát mỗi suy nghĩ, mỗi hành động, giúp ta giảm thiểu những sai lầm và tránh xa những nỗi hối tiếc sau này. Và cuối cùng, một cuộc sống trong sự tỉnh thức không chỉ là một cuộc sống tràn đầy niềm vui, mà còn là một cuộc sống có ý nghĩa, thấm đẫm sự hạnh phúc và bình an.

3. Tại sao sống tỉnh thức lại mang đến những lợi ích không ngờ?

Sống tỉnh thức không chỉ là một phương pháp để chúng ta nhìn vào sâu bên trong và khám phá ra nhiều điều về bản thân mình. Quá trình tự luyện tập và trau dồi ngày qua ngày giúp chúng ta xây dựng một thói quen đặc biệt, trong đó tâm trí ta luôn nắm vững, tập trung và tham gia tích cực vào mọi hoạt động đang diễn ra trước mắt. Điều này đặt ra một câu hỏi đáng suy ngẫm: sống tỉnh thức mang lại những lợi ích gì cho cuộc sống hàng ngày của chúng ta?

Điều tiết và chi phối suy nghĩ, cảm xúc của chính mình

Chúng ta thường nghe nói về việc quan sát dòng tâm thức, nhưng thực sự, sống tỉnh thức giúp chúng ta làm nhiều hơn thế. Nó giúp chúng ta nhận biết rõ ràng cách tâm trí ta phản ứng với các tác động từ môi trường xung quanh, từ việc mình thích cho đến việc mình khó chịu hay thậm chí là không ưa. Qua việc thực hiện liên tục việc sống tỉnh thức, chúng ta dần nhận ra những bản năng, suy nghĩ hay cảm xúc mình mang lại, và do đó có thể kiểm soát, điều chỉnh chúng một cách kịp thời và hiệu quả.

Mỗi khi có suy nghĩ tiêu cực hay mâu thuẫn, chúng ta có khả năng trấn áp và điều chỉnh chúng trước khi chúng trở nên mãnh liệt và biểu hiện qua lời nói hay hành động. Điều này không chỉ giúp chúng ta tránh xa khỏi những tình huống không mong muốn mà còn giúp tăng cường quyền lực và kiểm soát bản thân.

Hoàn thiện công việc một cách hiệu quả nhất

Sự sống tỉnh thức không chỉ đơn thuần là sự tỉnh táo; nó đồng nghĩa với việc chúng ta đưa toàn bộ tâm trí và sự chú tâm vào từng việc làm, cho phép chúng ta hiểu rõ những xúc cảm, suy nghĩ và nhận thức đang diễn ra bên trong bản thân mình, cũng như những biến động từ môi trường xung quanh. Khi chú tâm như vậy, chúng ta không chỉ hoàn thiện công việc đến mức hoàn hảo mà còn đảm bảo mọi chi tiết đều được chỉnh chu, không chỗ chê.

Bí quyết đằng sau sự hoàn mỹ và chất lượng cao của công việc là việc chúng ta biết cách kênh đưa nguồn năng lượng, sự tập trung và lòng quyết tâm của mình vào công việc ở thời điểm hiện tại. Một cách tự nhiên, khi chúng ta thực hiện điều này, hiệu quả của công việc không chỉ đạt mức tối ưu nhưng còn phản ánh sự đầu tư tâm huyết và nghệ thuật hoàn thiện. Điều này không chỉ giúp chúng ta tối ưu hóa nguồn lực, tiết kiệm thời gian và ngân sách, mà còn đảm bảo nguồn năng lượng quý giá không bị phân tán hoặc lãng phí trong quá trình thực hiện, giúp công việc trở nên hiệu quả và sáng tạo hơn bao giờ hết.

4. Làm thế nào để thực hành sống tỉnh thức mỗi ngày?

Khởi đầu mỗi ngày bằng việc đón bình minh

Bình minh không chỉ là sự chuyển giao giữa đêm và ngày. Đó là một triết lý sống, một minh chứng cho sự tái sinh và khả năng mới mẻ. Đón ánh sáng đầu tiên của ngày mới có thể mang lại cho bạn cảm giác yên bình, sảng khoái. Hãy thử tạo ra một phút giây dành riêng cho bản thân vào mỗi buổi sáng: thưởng thức ly cà phê, nhâm nhi tách trà và chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên, đồng thời lắng nghe tiết tấu nội tâm, điều chỉnh và làm mới tinh thần trước một ngày mới.

“To-be list” – Bản đồ hướng dẫn phát triển bản thân

Bên cạnh “to-do list” hằng ngày, “to-be list” giúp chúng ta tập trung vào việc phát triển bản thân, xác định rõ ràng những phẩm hạnh và tính cách mà chúng ta muốn hướng tới. Đây là nguồn cảm hứng liên tục, giúp ta tự nhắc nhở và hỏi mình: “Hôm nay, tôi đã sống như thế nào? Tôi đang hướng tới phiên bản tốt nhất của mình chứ?”

Nấu ăn

Mỗi lần bạn nấu ăn, bạn không chỉ tạo ra một món ăn mà còn đang diễn ra một buổi hòa nhạc của hương vị và cảm xúc. Đi sâu vào mỗi thao tác, tận hưởng mỗi giây phút và biến nó thành một trải nghiệm thiền định.

Đổi mới hằng ngày

Cuộc sống có thể trở nên lặp đi lặp lại và mòn mon nếu chúng ta luôn lẳng lặng đi theo một lộ trình cố định. Tuy nhiên, mỗi buổi sáng mang lại cơ hội để thử thách và khám phá bản thân qua những điều đơn giản. Có thể bạn sẽ quyết định đi bộ thay vì lái xe đến công việc, thử nếm một loại trà bạn chưa từng thử hay thậm chí chỉ là ngồi trên một chiếc ghế khác tại quán café ưa thích. Những thay đổi nhỏ bé này, dù chỉ là một chi tiết tưởng chừng như không đáng kể, có thể mang lại sự phấn chấn, kích thích sự sáng tạo và mở rộng tầm nhìn cho bạn, giúp cuộc sống trở nên phong phú và đáng sống hơn.

Dọn dẹp

Dọn dẹp nhà cửa không chỉ là việc loại bỏ bụi bẩn và sắp xếp đồ đạc. Đó cũng là một quá trình tìm kiếm sự cân bằng, hòa mình vào không gian sống và tái tạo năng lượng cho nơi ở. Khi chúng ta dọn dẹp, mỗi động tác, mỗi sự lựa chọn đều mang một ý nghĩa, thể hiện sự quan tâm và tôn trọng cho không gian sống và chính bản thân mình. Đó cũng là lúc để tập trung vào hiện tại, đặt mình vào từng khoảnh khắc và tìm thấy sự yên bình. Âm nhạc yêu thích không chỉ giúp tạo ra một không gian thư giãn, mà còn là nguồn động lực giúp chúng ta thực hiện công việc với tâm trạng vui vẻ. Và sau khi công việc hoàn thành, không có gì sánh bằng cảm giác thoải mái khi ngắm nhìn một không gian sạch sẽ, gọn gàng và đẹp mắt.

Chuông điện thoại: Một dịp để lắng nghe và chuẩn bị

Trong thế giới số hóa ngày nay, việc chuông điện thoại reo đã trở thành một phần không thể tách rời trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, để thực sự sống tỉnh thức, chúng ta cần học cách kiềm chế phản xạ tự động của mình – đó là nhanh chóng nhấc máy mỗi khi nghe thấy tiếng chuông.

Khi bạn nghe thấy chuông điện thoại, hãy dành một khoảnh khắc để thở sâu và tự hỏi mình: “Lúc này, tôi đang cảm nhận gì?” Hay “Tôi đang ở trong tình huống gì và tôi muốn tiếp tục như thế nào?” Điều này giúp bạn không chỉ dành thời gian cho việc suy nghĩ nhanh về cách bạn sẽ trả lời cuộc gọi, mà còn tạo ra một khoảng trống giữa việc phản ứng tự động và quyết định chủ động của bạn.

Một chút chuẩn bị tinh thần này sẽ giúp bạn không chỉ chủ động và tự tin khi trả lời cuộc gọi, mà còn giúp bạn có sự kết nối chân thực hơn với người ở đầu dây bên kia, biết đến và hiểu rõ mục đích của cuộc trò chuyện, đồng thời giúp bạn giữ vững tâm trạng và không bị cuốn theo những xáo lộn của cuộc sống ngoại vi.

Kết luận

Sống tỉnh thức là một lối sống chân thực, giúp chúng ta tiếp cận cuộc sống mỗi ngày một cách trọn vẹn và ý thức hơn. Bằng việc luyện tập “sống tỉnh thức”, không chỉ tâm hồn được bình an, chất lượng cuộc sống cũng được nâng cao. Đây là một trong những cách tốt nhất giúp thực sự trải nghiệm và tận hưởng mỗi khoảnh khắc, sống một cuộc sống đầy ý nghĩa.