Rau rừng Gia Lai là rau gì? Những lợi ích từ rau rừng Gia Lai

Gia Lai, một tỉnh thuộc Tây Nguyên của Việt Nam, nổi tiếng với vẻ đẹp tự nhiên hùng vĩ và nền văn hóa độc đáo. Không chỉ có cảnh sắc thiên nhiên kỳ vĩ, Gia Lai còn là quê hương của nhiều loại rau rừng, một nguồn thực phẩm giàu dưỡng chất và hương vị đặc trưng không lẫn vào đâu được. Trong bài viết này, Nệm Thuần Việt sẽ giới thiệu cho bạn rau rừng Gia Lai là gì và những lợi ích bất ngờ mà có thể bạn chưa biết từ rau lủi rừng.

1. Rau rừng Gia Lai là rau gì?

Rau rừng Gia Lai hay còn gọi là rau lủi rừng, một loại thực vật bí ẩn và quý giá từ lòng đất mẹ Việt Nam, mang trong mình hương vị đặc trưng của núi rừng Tây Nguyên. Được biết đến với nhiều danh xưng như kim thất hay thân cây lủi, loại rau này thuộc nhóm cây bò trường, sở hữu một vẻ ngoài độc đáo với màu tím mộng mơ, lá mọc so le, cuống ngắn, đầu lá nhọn. Đặc biệt, mép lá có hình răng cưa không đều và bề mặt lá nhẵn bóng, phảng phất một mùi thơm nồng nàn, khiến người ta không thể quên.

Rau lủi không chỉ là một loại rau dại mọc tự nhiên trong rừng, mà còn được người dân các vùng núi cao như Gia Lai, Quảng Nam chăm sóc và trồng trọt. Sự sống mạnh mẽ của rau lủi được biểu hiện qua cách nó leo trên sườn dốc đầy đá, trên nền đất feralit đỏ vàng, nơi có đủ không gian thoáng khí và thoát nước tốt. Cây rau này không đòi hỏi sự chăm sóc cầu kỳ, mà vẫn sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ, thân cây đan chéo vào nhau, tạo nên một bức tranh sống động của thiên nhiên hoang dã.

Trước kia, rau lủi rừng là một loại rau hiếm hoi, không thường xuất hiện ở các chợ đồng bằng. Chỉ những ai có dịp lên núi mới có thể hái và mang về làm quà, mang đến một hương vị mới lạ cho bữa cơm gia đình. Nhưng ngày nay, rau lủi rừng không còn là một loại rau xa lạ, mà đã trở thành một món ăn khoái khẩu, được tìm kiếm rộng rãi khắp mọi miền đất nước. Rau lủi không chỉ là một nguồn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, mà còn được biết đến như một loại thảo mộc quý, có khả năng chữa bệnh. Hương vị thanh mát, tươi nguyên của núi rừng hòa quyện trong từng lá rau, tạo nên một cảm giác sảng khoái, dễ chịu cho người thưởng thức.

2. Những lợi ích bất ngờ có thể bạn chưa biết từ rau lủi rừng

Rau lủi rừng chứa vị cay, ngọt thơm và có tính bình, góp phần vào các tác dụng y học như:

Thanh nhiệt và giải độc: Rau lủi rừng có khả năng làm mát cơ thể và giải độc, giúp cải thiện các tình trạng liên quan đến nhiệt và độc tố trong cơ thể.

Lợi tiểu, tiêu viêm và tán ứ tiêu thũng: Nó giúp kích thích hoạt động của hệ thống bài tiết, hỗ trợ giảm viêm và giải quyết các vấn đề ứ huyết.
Chữa viêm họng và viêm phế quản mãn: Rau lủi rừng hỗ trợ điều trị các bệnh lý về đường hô hấp, như viêm họng và viêm phế quản.
Hỗ trợ điều trị bệnh lý xương khớp: Rau lủi rừng có tác dụng giảm đau và viêm, rất hữu ích trong điều trị các bệnh như phong tê thấp, đau xương khớp và các chấn thương gây sưng đau.
Chữa các loại ho: Rau lủi rừng có tác dụng trong việc điều trị các loại ho khác nhau, bao gồm ho gió, ho gà và ho lao.
Điều trị các vấn đề về da: Rau lủi rừng cũng có công dụng trong việc điều trị các vấn đề da như ngứa, loét, bong gân, và các vết thương ngoài da.
Cải thiện sức khỏe tim mạch và huyết áp: Rau lủi rừng giúp điều hoà máu huyết, giảm đau nhức, chữa đau đầu, chóng mặt, cầm máu và điều hoà huyết áp.
Chữa các vấn đề về tiết niệu: Bao gồm đái dắt, đái buốt và đái dầm.
Giảm đau lưng và mỏi cơ: Công dụng này làm cho rau lủi rừng trở thành một lựa chọn tuyệt vời cho những người mắc các vấn đề về cơ và xương.
Điều trị các bệnh về da: Rau lủi rừng cũng hiệu quả trong việc điều trị mụn và ngứa.

3. Mách bạn 4 bài thuốc dân gian trị bệnh từ rau lủi rừng

Rau lủi rừng đã trở thành một phần quan trọng trong các bài thuốc dân gian. Được biết đến không chỉ với giá trị dinh dưỡng mà còn với khả năng chữa bệnh, rau lủi rừng mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc. Dưới đây là một số bài thuốc dân gian phổ biến từ loại rau quý này:

Chữa tiểu đường: Rau lủi có khả năng điều hòa lượng đường trong máu. Chỉ cần nhai và nuốt khoảng 7-8 lá rau lủi mỗi ngày có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh tiểu đường.
Chữa viêm họng, viêm phế quản: Khi thời tiết giao mùa, viêm họng và ho có thể trở nên phổ biến. Lá rau lủi rừng, khi được nhai và ngậm, có thể giúp làm dịu cổ họng và giảm các triệu chứng viêm họng và ho.
Chữa Vết Thương và Chảy Máu: Trong trường hợp bị thương hoặc chảy máu, việc sử dụng rau lủi để bịt vào vết thương có thể giúp giảm đau, giảm sưng và viêm nhiễm.
Chữa Mất Ngủ: Nếu bạn đang gặp vấn đề với giấc ngủ, rau lủi có thể giúp an thần và cải thiện tuần hoàn máu, từ đó tạo điều kiện cho giấc ngủ ngon hơn. Rau lủi có thể được ăn tươi hoặc chế biến thành món xào, canh.

4. Cách trồng rau lủi rừng tươi tốt, hiệu quả

Trồng rau lủi rừng là một hoạt động nông nghiệp thú vị và có thể đem lại những lợi ích sức khỏe tuyệt vời. Đây là hướng dẫn cụ thể để trồng rau lủi rừng quanh năm:

Chọn Hom

Hom nên lấy từ thân bánh tẻ hoặc ngọn, nhưng không quá non để tránh thối gốc.

Cắt Hom

Dùng dao hoặc kéo sắc để cắt hom có chiều dài từ 10 – 20cm, đảm bảo mỗi hom có từ 3 – 5 mắt lá.
Tỉa bớt lá trên hom, chừa khoảng 1/3 lá.

Giâm Hom

Giâm hom vào luống đã chuẩn bị, có lớp cát ẩm và mái che nắng mưa.
Dùng que nhọn chọc lỗ sâu 1 – 2cm, sau đó cắm hom vào và dùng que chặt đất xung quanh gốc hom.
Sau khoảng 7 – 10 ngày, hom bắt đầu có rễ.

Thời Vụ

Trồng quanh năm, tốt nhất là đầu mùa xuân.Đất Trồng:

Đất nhiều mùn, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt.
Xử lý đất trước khi trồng khoảng 15 – 30 ngày.

Bón Phân

Phân chuồng hoai: 1.5 – 2 tấn cho 1000m2.
Phân Super lân: 50 kg cho 1000m2.
Bón Urê khoảng 2 tuần sau khi trồng.

Luống Trồng

Chiều rộng: 1 – 1.2m.
Chiều cao mặt luống: 15 – 20cm.
Các luống cách nhau 0.3 – 0.4m.

Cách Trồng

Dùng bay tạo hố trồng hoặc dùng que nhọn chọc lỗ cắm hom.
Khoảng cách giữa các cây từ 10 – 15cm.

Chăm Sóc

Tưới nước thường xuyên, nhất là vào mùa nắng.
Phòng trừ sâu bệnh.

Thu Hoạch

Thu hoạch khi cây đạt chiều cao từ 30 – 40cm.
Bón thúc sau thu hoạch để kích thích tăng trưởng.

Trồng Thủy Canh và Trong Chậu

Có thể trồng theo phương pháp thủy canh hoặc trong chậu với giàn leo.

5. Hướng dẫn làm một số món ăn ngon làm từ rau rừng Gia Lai

5.1. Ăn Rau Lủi Rừng Luộc với Thịt Kho

Nguyên liệu:

Thịt ba chỉ: 100gr
Thịt mỡ: Một ít
Rau rừng: 200gr
Tỏi, hành
Đường, nước mắm
Hành lá, ớt đỏ

Bước 1: Chuẩn bị thịt kho

Thịt mỡ: Cắt hạt lựu và cho vào chảo phi để ra mỡ. Vớt tóp mỡ để riêng.
Thịt ba chỉ: Cho vào chảo sau khi vớt tóp mỡ. Xào đến khi thịt săn lại, thêm tỏi và hành băm vào.
Nêm đường để thịt lên màu và nước mắm để thịt thấm gia vị. Đun cho đến khi nước thịt sánh lại.

Bước 2: Hoàn thiện món thịt kho

Múc thịt ra nồi đất hoặc bát sâu.
Rắc hành lá cắt nhỏ, tóp mỡ và vài lát ớt đỏ lên mặt thịt kho.

Bước 3: Luộc rau rừng

Luộc rau rừng trong nước sôi có pha ít muối.
Khi rau vừa chín tới, vớt ra và để ráo nước.

Cách thưởng thức:

Món rau lủi rừng luộc ăn kèm với thịt kho tạo ra sự kết hợp hoàn hảo giữa vị ngọt tự nhiên của rau và vị đậm đà, mặn ngọt của thịt kho.
Bạn có thể thưởng thức món này với cơm nóng hoặc bánh mì.

5.2. Rau rừng xào tôm

Món rau rừng xào tôm là một món ăn đơn giản nhưng đầy hấp dẫn, kết hợp hương vị tươi ngon của tôm sú với vị ngọt tự nhiên của rau rừng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết để bạn có thể thực hiện món ăn này tại nhà:

Nguyên liệu:

Rau rừng: 200gr
Tôm sú: 100gr
Hạt nêm, tiêu
Hành khô
Tỏi
Dầu ăn

Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu

Tôm sú: Lột vỏ, chẻ lưng để loại bỏ chỉ đen. Ướp tôm với một ít hạt nêm, tiêu và hành khô băm nhỏ, để cho tôm ngấm gia vị trong khoảng 15-20 phút.
Rau rừng: Nhặt lấy phần ngọn và thân mềm, rửa sạch dưới vòi nước lạnh. Để ráo nước.

Bước 2: Xào tôm và rau

Trên chảo, đun nóng một ít dầu ăn. Thêm tỏi vào phi thơm.
Khi tỏi đã vàng, cho tôm đã ướp vào chảo. Xào tôm đến khi chín tới, sau đó trút tôm ra một đĩa riêng.
Tiếp tục sử dụng chảo, thêm một chút dầu nếu cần. Xào rau rừng trên chảo, nêm nếm vừa ăn (có thể thêm một ít hạt nêm hoặc muối).
Khi rau đã chín mềm, trút ra đĩa.

Bước 3: Trình bày

Xếp rau đã xào ra đĩa, sau đó xếp tôm đã xào lên trên cùng.
Món ăn này có thể được thưởng thức nóng, kèm với cơm trắng hoặc bánh mì.

5.3. Canh rau lủi rừng cua đồng

Canh rau lủi rừng cua đồng là một món ăn dân dã nhưng đầy hấp dẫn, kết hợp hương vị đậm đà của cua đồng với vị thanh mát, dịu nhẹ của rau lủi rừng. Đây là cách thực hiện món canh này:

Nguyên liệu:

Cua đồng xay: 200gr
Rau lủi rừng: 100gr
Hành tím

Bước 1: Lọc Cua Đồng

Lấy cua đồng xay, lọc để lấy nước cua. Đây sẽ là nước dùng chính cho món canh.

Bước 2: Nấu Canh

Cho nước cua vào nồi, đun ở lửa nhỏ cho đến khi váng cua nổi lên. Đây là quá trình tạo ra hương vị đậm đà cho nước canh.
Khi nước cua đã nổi váng, cho rau lủi rừng vào nồi, nêm nếm gia vị cho vừa miệng. Bạn có thể thêm vài lát hành tím để tăng thêm hương vị.
Đun cho đến khi rau chín, sau đó tắt bếp.

Bước 3: Trình Bày và Thưởng Thức

Múc rau và nước canh ra tô, đảm bảo cho phần váng cua lên trên cùng.
Món canh này nên được thưởng thức nóng, khi rau lủi vừa chín tới, có màu xanh tự nhiên và hương thơm nhẹ nhàng.

Lời kết

Hy vọng rằng qua bài viết này từ Nệm Thuần Việt, bạn đã có thêm thông tin thú vị về rau rừng Gia Lai – một phần tinh túy của ẩm thực và văn hóa Tây Nguyên. Không chỉ là nguồn thực phẩm giàu dưỡng chất, rau rừng còn mang trong mình những giá trị văn hóa và truyền thống độc đáo, phản ánh tinh thần và phong cách sống của người dân nơi đây.

Xem thêm: