Nội Dung
1. Nguồn gốc của chiếu cói
Chiếu cói là một phát minh sáng tạo của người Việt, được chế tác từ những sợi cỏ cói đã được phơi khô. Sau khi dệt xong, những sợi này được kết nối chặt chẽ bằng sợi đay. Để làm cho chiếc chiếu trở nên đẹp mắt hơn, thợ thường nhuộm sợi cói các màu sắc khác nhau hoặc vẽ lên chúng các hoa văn truyền thống.
Trong quá khứ, việc chế tác chiếu cói hoàn toàn dựa vào công đoạn thủ công, biến mỗi chiếc chiếu thành một tác phẩm nghệ thuật mang đậm dấu ấn của tay nghề và tâm huyết người thợ Việt. Tuy nhiên, với bước tiến của công nghệ hiện đại, máy móc ngày càng được ứng dụng trong quá trình sản xuất, giúp nâng cao chất lượng và đa dạng hóa mẫu mã của chiếu cói.
2. Ưu, nhược điểm khi sử dụng chiếu cói:
Khi quyết định mua chiếu cói, việc hiểu rõ ưu và nhược điểm của nó sẽ giúp bạn lựa chọn đúng đắn. Dưới đây là những ưu điểm nổi bật của chiếu cói
Ưu điểm
Tính tự nhiên: Chiếu cói là sản phẩm 100% từ nguyên liệu tự nhiên, không gây hại cho sức khỏe.
Thẩm mỹ: Mang vẻ đẹp truyền thống, dễ kết hợp với nhiều phong cách nội thất.
Mát mẻ và an toàn: Được tạo ra từ cỏ cói tự nhiên, chiếu cói đem lại cảm giác mát lạnh, lý tưởng cho những ngày nóng. Bên cạnh đó, với thành phần hoàn toàn từ thiên nhiên, chiếu giảm thiểu nguy cơ gây dị ứng cho người sử dụng.
Giá cả hợp lý: Nhờ việc sử dụng nguyên liệu dễ tìm, chi phí cho một chiếc chiếu cói chỉ dao động từ 50.000 đến 100.000 đồng. Còn chiếu cói cao cấp, được sản xuất bằng máy móc, mang đến độ bền và chất lượng tốt hơn có giá từ 100.000 đến 200.000 đồng.
Nhẹ và tiện lợi: Một chiếc chiếu cói thường chỉ nặng từ 1kg – 3kg, giúp việc di chuyển trở nên thuận tiện. Sợi cói linh hoạt cho phép chiếu có thể được cuộn, gấp một cách dễ dàng.
Vệ sinh chiếu cũng rất đơn giản, chỉ cần lau bằng nước xà phòng loãng và phơi khô.
Kích thước phong phú: Với nhiều kích cỡ từ 1mx2m, 1m2x2m đến 1m6x1m8, chiếu cói đáp ứng được nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng. Ví dụ, chiếc 1mx2m phù hợp cho sinh viên ở ký túc xá hay bộ đội khi di chuyển, còn kích thước 1m6x1m8 thích hợp cho gia đình trải ăn cơm hay nằm nghỉ.
Mặc dù chiếu cói mang nhiều ưu điểm, nhưng cũng cần chú ý đến một số hạn chế
Nhược điểm
Dễ bị mốc: Trong mùa lạnh ở miền Bắc hoặc ở những nơi có độ ẩm cao, chiếu cói có nguy cơ bị mốc. Đặc biệt, nếu sau khi lau chùi mà không được phơi đến khi hoàn toàn khô, mốc có thể xuất hiện, ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng.
Mùi hóa chất: Trong quá trình sản xuất, chiếu thường được xử lý và nhuộm bằng các loại hóa chất. Vì vậy, khi mới mua, chiếu có thể tỏa ra mùi thuốc nhuộm trong khoảng một tuần. Tuy nhiên, việc giặt và phơi chiếu nhiều lần có thể giúp giảm bớt mùi này.
Độ bền không cao: Với nguyên liệu là sợi cói và sự kết nối bằng dây đay, sau một thời gian sử dụng dài hạn, chiếu cói có thể bị hỏng, sợi bong ra. Không chỉ vậy, việc làm việc mạnh như kéo căng hay va đập mạnh cũng làm giảm độ bền của chiếu.
Cảm giác: Một số người cho rằng chiếu cói không thoải mái như các loại chiếu khác.
Mặc dù có những hạn chế trên, nhiều nhà sản xuất đã tìm ra giải pháp bằng cách thêm vải vào viền chiếu. Điều này giúp tăng cường độ bền và kéo dài tuổi thọ của sản phẩm.
3. Cách sử dụng chiếu cói lâu bền
- Dù chiếu cói không được thiết kế để sử dụng lâu dài, với cách chăm sóc đúng đắn, bạn hoàn toàn có thể kéo dài tuổi thọ của nó lên tới 1-2 năm. Dưới đây là một số lưu ý giúp bạn sử dụng và bảo quản chiếu cói hiệu quả:
- Làm sạch chiếu: Trước khi bắt đầu sử dụng, chiếu nên được giặt sạch và phơi dưới nắng để loại bỏ mùi và bụi. Khi cần làm sạch, dùng khăn ẩm để lau và sau đó phơi chiếu. Cứ 1-2 tháng, hãy giặt chiếu và phơi khoảng 2-3 tiếng.
- Hạn chế tiếp xúc với nắng: Phơi chiếu quá lâu dưới nắng có thể làm khô và giòn sợi cói, làm mất độ mềm mịn. Không nên ngâm chiếu trong nước lâu, vì điều này có thể làm phai màu sợi cói và làm cho chúng dễ gãy.
- Chăm sóc và bảo quản: Để chiếu không bị mốc, hãy vệ sinh thường xuyên và phơi ngoài trời, đặc biệt trong mùa mưa. Hạn chế để thức ăn hoặc thức uống làm ướt chiếu. Nếu không sử dụng chiếu thường xuyên, bạn nên giặt, phơi khô, đóng gói trong túi nilon và bảo quản nơi khô thoáng. Nếu chiếu bị mốc, dùng nước rửa chén hoặc xà phòng loãng để giặt và sau đó phơi ngoài nắng.
- Giữ chiếu ở trạng thái tốt nhất: Khi cần gấp chiếu, hãy theo chiều dệt của sợi và gập mặt trên vào trong để tránh bụi. Đề phòng tránh việc trẻ con bóc sợi hoặc sử dụng dao cắt các mối liên kết bằng dây trên chiếu.
- Nhớ rằng việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp chiếu cói của bạn kéo dài tuổi thọ và luôn trong tình trạng tốt nhất.
4. Lưu ý khi mua chiếu cói trên thị trường
Để lựa chọn một chiếc chiếu cói phù hợp và chất lượng, việc đầu tiên bạn cần quan tâm đến là chất lượng của sợi cói. Những sợi cói chất lượng cao thường mỏng, màu trắng ngà và mượt mà khi chạm vào. Đảm bảo rằng sự kết nối giữa các sợi cói và dây đay là vững chắc, với phần dây đay không lòe loẹt hay thô cứng. Viền bên ngoài của chiếu nếu được may bằng vải sẽ giúp chiếu bền chắc hơn.
Bên cạnh đó, hiện có nhiều chiếu cói đã được xử lý chống ẩm và mốc, phục vụ tốt cho sức khỏe người sử dụng. Cần tránh lựa chọn những chiếu cói có màu quá rực rỡ hoặc có mùi thuốc nhuộm mạnh, vì có thể chúng đã được nhuộm bằng lượng thuốc nhuộm cao, gây hại cho sức khỏe theo thời gian.
Ngày nay, việc mua sắm chiếu cói không còn khó khăn. Bạn có thể tìm mua chúng ở các chợ truyền thống hoặc cửa hàng chuyên bán đồ dùng cho phòng ngủ như ga, chăn, nệm. Ngoài ra, nhiều trang thương mại điện tử nổi tiếng như Tiki, Lazada, Shopee, Sendo cũng cung cấp sản phẩm này. Tuy nhiên, trước khi quyết định mua, hãy cân nhắc cẩn thận về chất lượng, kích cỡ và nhu cầu sử dụng của mình.
5. Top 6 Thương hiệu chiếu cói nổi tiếng nhất tại Việt Nam
– Chiếu Cói Nga Sơn
Chiếu cói Nga Sơn, đặc sản của huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa, đã trở thành một phần quen thuộc trong cuộc sống của người dân Việt Nam. Sản phẩm này được tạo ra từ 100% cây cói, đem lại sự thoải mái cho người sử dụng.
Những đặc điểm nổi bật của chiếu cói Nga Sơn:
An toàn cho sức khỏe: Chiếu cói Nga Sơn được sản xuất từ cây cói tự nhiên và trải qua quá trình phơi và xử lý đặc biệt, cùng với những bí quyết truyền thống của làng nghề. Điều này tạo ra những chiếc chiếu thoáng mát, không gây bí hơi và giúp tránh được các bệnh liên quan đến hô hấp, đặc biệt là cho người già và trẻ em. Da nhạy cảm của trẻ em cũng không bị kích ứng, ngứa hoặc dị ứng.
Thiết kế độc đáo: Chiếu cói Nga Sơn, dù là loại chiếu trải giường dạng gập hay thẳng, hoặc loại dành riêng cho trẻ em, đều được dệt dày và mềm mại. Viền chiếu được làm từ các loại vải xuất khẩu sắc nét, như màu vàng, đỏ, xanh, hồng, ghi, làm tăng giá trị thẩm mỹ của sản phẩm. Các chiếu cói cao cấp còn có chun ở bốn góc để cố định chiếu trên đệm hoặc giường, không làm chiếu bị lệch khi nằm.
Ưu điểm của chiếu cói Nga Sơn
Sản xuất từ 100% sợi cói tự nhiên, không qua tẩm ướp, an toàn cho làn da và sức khỏe của người sử dụng.
Thấm hút mồ hôi tốt, thông thoáng, mang lại cảm giác mát mẻ trong mùa hè.
Sợi cói dai và không dễ gãy, chiếu nhẹ và dễ gấp gọn, thuận tiện cho việc vệ sinh và bảo quản.
Kích thước lớn, phù hợp cho cả gia đình hoặc mang đi trải ở các hội đền và hội làng.
Sản xuất trong nước và xuất khẩu ra nước ngoài, nhưng giá cả hợp lý, phù hợp với mọi khách hàng.
Phân loại chiếu cói Nga Sơn
Chiếu cói giữa: Sử dụng phần giữa của cây cói để dệt, tạo nên mặt chiếu dày và đều. Giá thành khá cao, viền bằng vải chất lượng, không xù và có nhiều màu sắc hợp thị hiếu. Đây là loại chiếu xuất khẩu nhiều và được ưa chuộng trong và ngoài nước.
Chiếu cói Nguyên: Dùng toàn bộ cây cói để dệt. Các sợi cói vẫn được dệt chặt nhưng mỏng hơn so với chiếu cói giữa. Giá cả thấp hơn do không cần lựa chọn cây cói.
Hướng dẫn sử dụng:
Khi giặt, dùng nước và chút dầu rửa bát để chà nhanh và không ngâm lâu. Phơi mặt trái ngoài nắng từ 3-5 giờ và phơi mặt phải vào buổi tối. Điều này giúp chiếu bền, dẻo và không gãy.
Cách bảo quản chiếu cói Nga Sơn:
Bảo quản ở nơi khô ráo, tránh ẩm mốc, dùng túi nilong để bọc chiếu.
Trước khi bảo quản, giặt sạch, phơi khô, tránh bảo quản khi chiếu còn ẩm.
– Chiếu Cói Xuân Hòa
Lợi ích nổi bật của chiếu cói Xuân Hòa
Chất liệu chọn lựa: Mỗi chiếc chiếu đều được sản xuất từ những sợi cói được tuyển chọn kỹ lưỡng và qua quá trình sấy hấp hiện đại, giúp chiếu không bị mốc trong thời tiết ẩm ướt.
Bảo vệ sức khỏe: Được làm từ chất liệu thiên nhiên, chiếu cói Xuân Hòa giúp người sử dụng cảm thấy mát mẻ trong mùa hè và ấm áp trong mùa đông, đảm bảo sức khỏe cho người dùng.
Thiết kế đặc sắc: Dệt chặt từ những sợi cói mềm mại, chiếu cói Xuân Hòa mang lại cảm giác thoải mái. Khung viền được may bằng vải chất lượng, tăng độ bền cho chiếu và tránh bị xù lông.
Kích thước linh hoạt: Bạn có thể chọn kích thước phù hợp với giường hoặc không gian sử dụng, cũng như chiếu cói có khả năng gấp gọn, thuận tiện cho việc di chuyển.
Hướng dẫn chọn mua chiếu cói Xuân Hòa
Về chất liệu: Đặt ưu tiên cho các sản phẩm cói tự nhiên, sợ cói mịn, được sấy hấp bằng công nghệ tiên tiến và thân thiện với môi trường.
Thiết kế và mẫu mã: Lựa chọn chiếu cói với thiết kế thông thoáng, tiện ích và phù hợp với mọi điều kiện thời tiết. Viền chiếu nên chắc chắn để kéo dài tuổi thọ sản phẩm.
Kích thước: Dựa vào kích thước của giường hoặc nơi bạn muốn sử dụng chiếu để lựa chọn sao cho phù hợp.
Địa điểm mua hàng: Để đảm bảo chất lượng sản phẩm, hãy tìm mua tại những cơ sở uy tín, có đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp và kinh nghiệm trong lĩnh vực chiếu cói Xuân Hòa.
– Chiếu Cói Thái Bình
Chiếu cói Thái Bình, được biết đến với sợi cói nhỏ, chắc chắn và bền vững, từ lâu đã trở thành lựa chọn ưa chuộng của nhiều người và thậm chí còn được xuất khẩu ra thị trường quốc tế. Điểm đặc biệt của chiếu này là vào mùa hè sẽ mang lại cảm giác mát mẻ, còn vào mùa đông thì giữ ấm. Không chỉ vậy, nằm trên chiếu cói Thái Bình còn giúp cải thiện sức khỏe, một điểm đã được nhiều nghiên cứu khoa học ghi nhận.
Điều khiến chiếu cói Thái Bình khác biệt so với những nơi khác chính là chất lượng sợi cói: mịn, chắc và trắng sáng. Cây cói ở Thái Bình chủ yếu được trồng trên đất chua, khó phát triển, nên mỗi năm chỉ thu hoạch được một lần, tạo ra sợi cói đẹp và bền chắc.
Hiện nay, chiếu cói không chỉ được dệt theo phong cách truyền thống mà còn được sản xuất bằng máy móc hiện đại, tăng hiệu quả sản xuất. Tuy nhiên, giá thành của chiếu cói phụ thuộc vào kỹ thuật dệt và chất lượng sợi cói.
Một số sản phẩm đáng chú ý
Chiếu cói Thái Bình dệt thủ công: Dệt trên khung truyền thống, yêu cầu từ 2-4 thợ. Mỗi ngày chỉ sản xuất khoảng 3-4 chiếc chiếu. Giá bán dao động từ 400.000đ/chiếu đến 1.250.000đ/chiếu tùy theo kích thước.
Chiếu cói Thái Bình dệt máy: Sản xuất bằng kỹ thuật hiện đại, giảm sức lao động và chi phí. Giá chiếu này rẻ hơn, từ 150.000đ/chiếu đến 450.000đ/chiếu, tùy kích thước.
Chiếu cói in hoa Thái Bình: Mang họa tiết độc đáo của Thái Bình, qua nhiều quá trình từ xử lý đến dệt. Giá của chiếu này từ 300.000đ/chiếu đến 700.000đ/chiếu tùy theo kích thước.
– Chiếu Cói Kiza
Thương hiệu Kiza là dòng sản phẩm đặc trưng của hệ thống siêu thị mẹ và bé Kids Plaza. Được xây dựng dựa trên tiêu chí cung cấp sản phẩm chất lượng mà giá thành vẫn hợp lý, Kiza đã ra mắt sản phẩm đầu tiên vào năm 2014 và nhanh chóng nhận được sự yêu mến từ đông đảo cha mẹ.
Dựa trên sự hiểu biết về mong muốn của khách hàng, Kiza đã cho ra đời chiếc chiếu cói truyền thống, sử dụng nguyên liệu tự nhiên, đảm bảo an toàn, giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ khi ngủ. Đặc biệt, chiếu cói Kiza thích hợp với thời tiết nhiệt đới của Việt Nam, mang lại cảm giác mát mẻ trong mùa hè và không lạnh trong mùa đông. Điều này giúp bé có những giấc ngủ dễ chịu, ngon giấc.
Điểm đặc biệt của chiếu cói Kiza
Sử dụng 100% nguyên liệu tự nhiên từ làng nghề chiếu cói Nga Sơn danh tiếng, đã được tuyển chọn và xử lý kỹ lưỡng, đảm bảo độ bền và an toàn cho làn da nhạy cảm của trẻ.
Thiết kế thẩm mỹ, mềm mại và dày dặn, đồng thời được trang bị chất liệu chống ẩm và mối mọt, giúp việc vệ sinh chiếu trở nên dễ dàng và nhanh chóng.
Chiếu cói Kiza thích hợp sử dụng quanh năm, với màu sắc tự nhiên, tao nhã, dễ dàng hòa mình vào mọi không gian sống. Với chiếu cói Kiza, mẹ có thể yên tâm đặt ở bất kỳ nơi đâu cho bé.
– Chiếu Cói Kim Sơn
Kim Sơn, thuộc tỉnh Ninh Bình, là khu vực truyền thống về việc trồng và chế biến sản phẩm từ cói. Với nguồn gốc từ thiên nhiên hùng vĩ và yên bình ở vùng đất này, cói Kim Sơn đã đạt danh tiếng không chỉ trong nước mà còn vượt biển hẳn ra thế giới, có mặt ở hơn 20 quốc gia. Câu chuyện về nghề trồng cói ở Kim Sơn bắt nguồn từ khi vùng đất này còn hoang vu, chỉ mọc lên là những bụi cói – một loại cây có từ gần hai thế kỳ trước.
Cây cói tại Kim Sơn phát triển theo chu kỳ giống như cây lúa. Vào mùa thu hoạch, bầu trời Kim Sơn tràn ngập sắc và hương thơm của hoa cói, nhuận điệu và thân thiện. Cả quá trình canh tác cây cói cần sự chăm sóc và kỹ thuật, giống như cách người nông dân trồng lúa. Để tạo ra sản phẩm cói chất lượng, việc kiểm soát tỷ lệ nước mặn và nước ngọt là vô cùng quan trọng.
Cói không chỉ là một loại nguyên liệu, mà còn là biểu tượng cho tình yêu và niềm tự hào của người dân Kim Sơn. Cây cói thể hiện tinh thần kiên định và mạnh mẽ trước khó khăn, biểu tượng cho sự liên kết giữa con người và thiên nhiên, cũng như Kim Sơn với thế giới.
Nghề dệt chiếu ở Kim Sơn không chỉ là việc sản xuất ra một sản phẩm, mà còn là quá trình nghệ thuật, đòi hỏi sự tài tình, khéo léo và tâm huyết. Từ việc lựa chọn nguyên liệu, đến quá trình nhuộm và dệt, mỗi bước đều cần sự tinh tế và tỉ mỉ. Đặc biệt, khâu cải hoa trên chiếu yêu cầu sự nhanh nhẹn và chính xác tối đa.
Tại Kim Sơn, người ta không chỉ dệt ra những chiếc chiếu thông thường mà còn có nhiều loại chiếu đặc biệt như chiếu in hoa, chiếu dành cho trẻ em, hay chiếu trải sàn. Mỗi sản phẩm đều được chế tác thủ công, phục vụ cho nhu cầu khác nhau của người dân và du khách.
– Chiếu Cói Tatami
Chiếu cói đã trở thành một biểu tượng văn hóa Việt Nam từ xa xưa, không chỉ vì tính tiện ích và độ bền mà còn bởi nó gắn bó sâu sắc với truyền thống dân tộc. Trái với chiếu trúc hoặc chiếu tre có bề mặt cứng và lạnh, hay đệm mút dễ tạo cảm giác nóng bức, chiếu cói, với những sợi cói mềm mịn, mang lại cho người nằm trải nghiệm thoáng đãng và mềm mại.
Ở Nhật Bản, một đất nước với nền văn hóa độc đáo, cói đã trở thành chất liệu phổ biến và là nền móng cho văn hóa Tatami đặc trưng. Khi chiếu cói Tatami được giới thiệu tại Việt Nam, dù mới mẻ nhưng nó nhanh chóng thu hút sự quan tâm từ người tiêu dùng.
Đặc điểm nổi bật của chiếu cói Tatami
Chất lượng và gia công: Sợi cói Tatami được sản xuất trên dây chuyền hiện đại, mịn màng và đồng đều. Khung viền được bao bọc bằng vải, kèm theo nhãn mác và hướng dẫn sử dụng, đáp ứng yêu cầu của khách hàng cao cấp.
Lựa chọn thông minh cho bé: Bởi các bé thường gặp vấn đề về việc tè dầm hoặc ói, việc sử dụng chiếu cói nhỏ dưới nơi bé nằm giúp ngăn chặn việc bẩn bã thấm vào giường. Điều này không chỉ giúp bé có một nơi nằm thoáng đãng, mà còn giảm thiểu công sức giặt giũ cho gia đình.
An toàn cho trẻ nhỏ: Sản phẩm được sản xuất một cách cẩn thận, không sử dụng chất độc hại, đảm bảo sự an toàn cho làn da của bé.
Sản xuất theo tiêu chuẩn Nhật Bản: Chiếu cói Tatami được sản xuất từ sợi cói tự nhiên chọn lọc, trên dây chuyền công nghệ Nhật Bản. Khung viền chất lượng, kèm dây để cuộn chiếu hoặc treo khi phơi. Đặc biệt, sản phẩm hoàn toàn không chứa hóa chất, phù hợp với tiêu chuẩn thị trường Nhật Bản.
Kết Luận
“Chiếu cói” không chỉ là một vật dụng trong nhà mà còn là một phần văn hóa truyền thống của người Việt. Hi vọng rằng qua bài viết do Nệm Thuần Việt chia sẻ, bạn sẽ hiểu hơn về chiếu cói và biết cách lựa chọn một tấm chiếu chất lượng cho gia đình mình.