Showroom
Sức khỏe & Giấc ngủ
Bệnh hen suyễn là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, bệnh hen suyễn ảnh hưởng đến giấc ngủ như thế nào?
Bệnh hen suyễn là gì?
Bệnh hen suyễn là bệnh mãn tính về phổi do đường hô hấp bị viêm và hẹp. Cứ 13 người sẽ có 1 người mắc bệnh hen suyễn và nó trở thành căn bệnh phổ biến ở Mỹ, đặc biệt là trẻ em.Bệnh hen suyễn có các triệu chứng như thở khò khè, ho, tức ngực, khó thở.
Bệnh hen suyễn xảy ra như thế nào?
Đường thở của chúng ta chịu trách nhiệm vận chuyển không khí đến và đi từ phổi. Tuy nhiên, những người mắc bệnh hen suyễn có đường thở bị viêm và rất nhạy cảm và nếu gặp phải tác nhân gây kích ứng, người bệnh sẽ phải ứng bằng cách thắt chặt các cơ, làm nặng thêm tình trạng sưng và viêm, tăng sản xuất chất nhầy. Các yếu tố này gây hẹp đường thở và hạn chế luồng không khí gây hen suyễn.
Một số nguyên nhân gây ra bệnh hen suyễn như sau:
- Một số bệnh cảm lạnh, cúm hoặc nhiễm vi rút
- Dị ứng hô hấp như: Dị ứng bụi, dị ứng nấm mốc, dị ứng lông động vật
- Khói hoặc các mùi đặc trưng khác
- Tập thể dục quá sức
- Thay đổi thời tiết hoặc nhiệt độ đột ngột
- Các loại thuốc như thuốc chống viêm
- Dị ứng hoặc nghẹn thức ăn
- Cười quá phấn khích có thể gây nên hen suyễn
Các nhà khoa học vẫn chưa biết nguyên nhân chính xác gây ra hen suyễn và vì sao bệnh lại tăng nhanh trong những năm gần đây. Hiện nay yếu tố tiềm ẩn được nghi ngờ nhiều nhất là do di truyền hoặc do tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, béo phì. Một số nguyên nhân khác có thể do tiếp xúc với một số chất gây dị ứng trong thời thơ ấu, nhiễm vi rút trong quá trình sinh hoạt.
Những dấu hiệu đầu tiên của bệnh hen suyễn thường xuất hiện khi còn bé và không có cách trị dứt điểm bệnh.Các phương pháp điều trị hiện nay chỉ có thể làm giảm các cơn hen suyễn ở một mức độ nhất định. Thuốc trị hen suyễn có tác dụng nhất thời và không duy trì trong thời gian lâu dài.
Số liệu Y tế ghi nhận có đến 3.000 người chết vì hen suyễn mỗi năm. Phụ nữ trưởng thành, các bé trai và người Mỹ gốc Phi có nguy cơ tử vong vì hen suyễn cao nhất.
Hen suyễn về đêm
Hen suyễn về đêm là gì?
Hen suyễn về đêm là hiện tượng các triệu chứng hen suyễn tồi tệ hơn khi đêm đến. Những bệnh nhân hen suyễn về đêm thường ho nhiều, khò khè, tức ngực, khó thở vào ban đêm và các triệu chứng này gây cản trở, làm gián đoạn giấc ngủ.
Có khoảng 60% người bệnh hen suyễn và các triệu chứng trầm trọng hơn khi về đêm. Khoảng 70% người bị ho hoặc khó thở, thở khò khè ít nhất một đêm mỗi tuần.
Các đối tượng hen suyễn có nguy cơ cao xuất hiện triệu chứng vào ban đêm khi có một vài vấn đề về sức khỏe như sau:
- Mắc bệnh viêm mũi dị ứng
- Bệnh trào ngược dạ dày thực quản
- Trẻ và béo phì
- Hút thuốc
- Sống trong môi trường ô nhiễm
Hen suyễn về đêm không những gây nguy cơ mất ngủ mà chúng còn liên quan đến nguy cơ tử vong cao ở hầu hết mọi đối tượng mắc bệnh.
Nguyên nhân bệnh hen suyễn về đêm
Chức năng đường thở tối ưu nhất vào khoảng 4 giờ chiều và sau 12 giờ, chức năng này trở nên tồi tệ, rơi vào khoảng 4 giờ sáng – lúc này chúng ta hầu hết đang ngủ. Trong khi ngủ sức đề kháng phát triển ở đường hô hấp trên và dưới của chúng ta, bị thu hẹp và hoạt động kém. Đối với những người không bị hen suyễn, các triệu chứng không đủ mạnh để làm gián đoạn giấc ngủ. Tuy nhiên đối với người bệnh hen suyễn, chứng gây nên nhiều khó khăn và khiến người bệnh bắt đầu xuất hiện các triệu chứng hen suyễn trong khi ngủ.
Một số nguyên nhân gây hen suyễn về đêm được các nhà nghiên cứu lưu ý như sau:
- Yếu tố nội tiết:
Trong cơ thể chúng ta có hormone epinephrine có nhiệm vụ mở đường thở và hormone histamin gây hẹp đường thở. Khi người bệnh mắc bệnh hen suyễn về đêm, não bộ sẽ sản xuất ít epinephrine hơn và tăng histamin trong cơ thể. Kết quả là làm gia tăng lượng chất nhầy và dẫn lưu viêm xoang trong đêm, ngăn chặn đường thở.
- Chất gây dị ứng môi trường:
Hạt bụi hoặc các chất gây dị ứng có trong môi trường sinh hoạt, đặc biệt là phòng ngủ có thể gây tái phát cơn hen suyễn. Các cơn hen suyễn do dị ứng môi trường có thể tái phát sau 1 giờ, 3 giờ hoặc lên 8 giờ sau khi tiếp xúc với tác nhân gây hen suyễn trong môi trường. Chúng gây tăng viêm phế quản và tắc nghẽn đường thở. Các bạn nên lưu ý sản phẩm chăn, ga, gối, đặc biệt là chiếc nệm ngủ hằng ngày.
- Căng thẳng:
Căng thẳng là tác nhân gây mất ngủ và nó cũng là tác nhân gây lên cơn hen suyễn. Nếu trước khi đi ngủ bạn rơi vào trạng thái căng thẳng, rất có thể cơn hen suyễn sẽ bị tái phát trong đêm.
- Không khí trong nhà:
Điều chỉnh nhiệt độ không khí mát mẻ, không quá nóng và không để phòng ngủ quá lạnh. Nhiệt độ lạnh làm khô của máy lạnh có thể làm tái phát hen suyễn. Các bạn nên sử dụng thêm máy tạo độ ẩm để cải thiện môi trường phòng ngủ, giảm nguy cơ hen suyễn ban đêm.
- Tư thế nằm ngửa:
Khi nằm ngửa, toàn bộ cơ thể sẽ chịu lực hấp dẫn của trái đất, áp lực đổ dồn lên phổi. Bên cạnh đó chất dịch, nước mũi và chất nhầy có xu hướng chảy ngược vào bên trong, gây tắc đường thở.
- Trào ngược dạ dày thực quản:
Từ ⅓ đến 90% người mắc bệnh hen suyễn bị trào ngược dạ dày thực quản và tái phát hen suyễn ban đêm. Khi bạn nằm xuống, axit dạ dày có thể quay trở lại thực quản và gây ra cơn hen. Nếu axit dạ dày đi đến cổ họng, chúng có thể xâm nhập vào khí quản, đường thở và phổi gây hạn chế đường thở và làm tăng chất nhầy.
Bệnh hen suyễn ở trẻ em
Trẻ em có nguy cơ cao mắc bệnh hen suyễn và chúng thường không thể hiện cụ thể nên khó chẩn đoán về mức độ, không được điều trị toàn diện kịp thời, làm tăng nguy cơ tử vong cũng như suy giảm chức năng sinh hoạt ban ngày.
Một nghiên cứu đã quan sát ảnh hưởng của bệnh hen suyễn ở trẻ em và kết quả cho thấy, có 41% trẻ em mắc hen suyễn xuất hiện triệu chứng về đêm. Tình trạng này gây ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ, giảm chất lượng cuộc sống cho bản thân và cha mẹ.
Biểu hiện của trẻ mắc bệnh hen suyễn về đêm là các vấn đề hành vi, hoạt động học tập tồi tệ. Cũng giống với người lớn hen suyễn có nguy cơ bỏ việc, trẻ nhỏ thường không thể tiếp tục đến trường do kết quả học tập và các mối quan hệ xã hội.
Bệnh hen suyễn ở trẻ em đôi khi còn gặp phải một số vấn đề về giấc ngủ như:
- Mất ngủ hoặc giấc ngủ bị gián đoạn nhiều lần trong đêm
- Mộng du, hoảng sợ quá độ
- Buồn ngủ vào ban ngày
- Rối loạn nhịp thở tiêu biểu như chứng ngưng thở khi ngủ.
Ngưng thở khi ngủ là tình trạng cá nhân hoàn toàn ngưng thở trong khi ngủ. Chứng bệnh này xảy ra do hẹp hoặc tắc nghẽn đường thở. Các đối tượng có nguy cơ cao như bệnh nhân hen suyễn, người béo phì hoặc amidan mở rộng.
Hen suyễn ảnh hưởng đến giấc ngủ như thế nào?
Bệnh nhân hen suyễn thường phải đối mặt với tình trạng giấc ngủ kém chất lượng, khó ngủ, thức dậy sớm, giấc ngủ gián đoạn thường xuyên, buồn ngủ ban ngày quá mức. Hơn ⅓ người trưởng thành hen suyễn bị mất ngủ và có nguy cơ cao kéo theo các bệnh lý mãn tính khác như trầm cảm, lo lắng quá độ, suy nhược cơ thể. Đặc biệt những người bị mất ngủ có nguy cơ mắc bệnh hen suyễn cao gấp 2,4 lần so với người bình thường.
Những người mắc bệnh hen suyễn có khả năng bị ngưng thở khi ngủ cao hơn 70%. Trong một nghiên cứu lớn với gần 40.000 người tham gia cho thấy, người mắc bệnh hen suyễn có nguy cơ cao mắc chứng ngưng thở khi ngủ cao gấp 2,5 lần và còn tăng cao hơn nếu không tuân thủ liệu trình điều trị hen suyễn.
Người hen suyễn bị thiếu ngủ thường xuyên:
Các bệnh nhân hen suyễn thường cho rằng giấc ngủ bị gián đoạn nhiều lần trong đêm khiến họ ngủ không đủ giấc và cảm thấy mệt mỏi kéo dài cả ngày hôm sau.Về lâu dài, thiếu ngủ mãn tính có thể tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường, ung thư và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.
Thiếu ngủ có thể xảy ra ở bất kỳ ai và bất cứ lúc nào. Ở người trưởng thành, khi ngủ dưới 7 giờ đồng hồ thường xuyên được xem là thiếu ngủ và ở trẻ nhỏ, tùy thuộc vào từng độ tuổi khác nhau mà sẽ có khoảng thời gian ngủ phù hợp. Trẻ nhỏ bị hen suyễn và thiếu ngủ cần được theo dõi sát để có hướng điều trị phù hợp.
Khi chúng ta ngủ, thời gian chúng ta dành cho giai đoạn REM tăng lên, do đó, phần lớn tổng số giấc ngủ REM của chúng ta tập trung vào nửa sau của đêm. Trong thời gian REM, bộ não của chúng ta xử lý và sắp xếp thông qua các bài học về nhận thức và cảm xúc từ ngày, cam kết chúng vào bộ nhớ. Nếu chúng ta không ngủ liên tục vào ban đêm, chúng ta sẽ không có đủ REM. Và không có đủ REM, chúng ta trải nghiệm những tác động tiêu cực đến hiệu suất nhận thức và tình cảm của chúng ta.
Một nghiên cứu năm 1998 về bệnh hen suyễn ở trẻ em về đêm đã chứng minh những tác dụng này. Những đứa trẻ bị hen suyễn về đêm có xu hướng có nhiều vấn đề về hành vi và kết quả học tập kém hơn, khi so sánh với các bạn cùng lứa tuổi không bị hen suyễn về đêm. May mắn thay, nếu họ trải qua điều trị các triệu chứng về đêm, họ đã ngủ ngon hơn, và cả thành tích học tập và hành vi của họ đều được cải thiện.
Cách chữa bệnh hen suyễn để ngủ ngon hơn?
1. Tuân thủ kế hoạch điều trị hen suyễn
Đầu tiên các bạn cần tìm đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và đưa ra hướng điều trị phù hợp. Tuân thủ theo việc sử dụng thuốc hen suyễn để kiểm soát tốt triệu chứng bệnh. Luôn mang theo thuốc và ống hít bên cạnh để có thể sử dụng kịp thời trong trường hợp khẩn cấp, nhất là vào ban đêm.
Bệnh nhân hen suyễn vào ban đêm thường được bác sĩ cho sử dụng thuốc dạng hít, sử dụng hằng ngày giúp kiểm soát bệnh. Thuốc hít phế quản có tác dụng nhanh, phù hợp sử dụng khi tái phát vào ban đêm.
Nếu bạn hoặc con bạn bị khó thở nhiều lần trong đêm và nhiều hơn 2 ngày mỗi tuần, tốt nhất nên nói chuyện với bác sĩ chuyên môn. Họ có thể giúp bạn điều chỉnh kế hoạch điều trị hiệu quả hơn.
Luôn lưu giữ lại hồ sơ bệnh án để các bác sĩ có thể theo dõi và hiểu rõ diễn biến bệnh. Theo dõi chức năng phổi của bạn trong ngày bằng cách sử dụng máy đo lưu lượng đỉnh.
Cha mẹ có thể sử dụng các thiết bị phát hiện thở khò khè để theo dõi các triệu chứng ban đêm của con mình và hỗ trợ chẩn đoán hen suyễn về đêm.
2. Giải quyết căng thẳng của bạn
Căng thẳng làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, khiến bạn trở nên tồi tệ cả về tinh thần lẫn thể chất. Nhiều nghiên cứu đã nhận thấy, giảm bớt căng thẳng không chỉ cải thiện chất lượng cuộc sống, ngủ ngon hơn và những người mắc bệnh hen suyễn cũng ít nguy cơ tái phát bệnh vào ban đêm hơn.
Tập Yoga hoặc ngồi thiền có thể giúp bạn giảm bớt căng thẳng. Ngoài ra các bạn cũng nên tạo thói quen trước khi đi ngủ, điều này giống như bạn cài đặt báo thức cho bộ não, khi bạn thực hiện những hành vi đó, não bộ hiểu rằng đã đến lúc đi ngủ. Tắm nước ấm, uống sữa hoặc trà hoa cúc ấm, tập hít thở sâu trước khi đi ngủ là hành động tốt có tác dụng làm dịu tâm trạng và dễ ngủ hơn.
Những người căng thẳng vì công việc nên tách phòng làm việc ra một nơi khác, hạn chế các thiết bị điện tử như điện thoại, laptop để tránh bị phân tâm. Xem tivi cũng có thể gia tăng căng thẳng và ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử có thể làm trì hoãn cơn buồn ngủ.
Stress: Căng thẳng thần kinh mất ngủ, cách giảm stress, căng thẳng cải thiện giấc ngủ
3. Ăn uống và luyện tập:
Béo phì là tác nhân gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe như hen suyễn về đêm, trào ngược dạ dày thực quản và chứng ngưng thở khi ngủ. Một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp bạn cải thiện đáng kể triệu chứng hen suyễn nói riêng và sức khỏe nói chung. Các loại thực phẩm tốt cho bạn như sữa chua, các loại hạt và rau xanh. Hạn chế tối đa chất béo, đặc biệt là vào ban đêm.
Luyện tập thể dục thường xuyên giúp ngăn ngừa và giải quyết tốt tình trạng béo phì. Tập thể dục vào buổi sáng và buổi tối đều có ích cho sức khỏe. Tuy nhiên nên hạn chế vận động ít nhất 3 giờ trước khi đi ngủ.
Tuyệt đối không hút thuốc, sử dụng cafein và rượu bia nếu không muốn hen suyễn trở nên nặng hơn. Đây là những chất gây rối cho giấc ngủ và thuốc lá đặc biệt có hại cho người bệnh hen suyễn. Rượu là loại dễ gây hiểu lầm nhất cho chúng ta. Chúng giúp ta chìm vào giấc ngủ nhanh hơn nhưng làm chèn ép đường thở, gây ngáy nhiều hơn, xuất hiện chứng ngưng thở khi ngủ và cơn hen suyễn về đêm.
4. Kiểm soát trào ngược dạ dày thực quản và ngưng thở khi ngủ
Các đối tượng dùng thuốc điều trị trào ngược dạ dày thực quản ít gặp tái phát cơn hen suyễn hơn so với những người không điều trị. Khi ngủ, để đầu hơi ngẩng cao hơn với thực quản có thể hỗ trợ tốt cho người bệnh, giữ cho đường thở mở và ngăn các cơn trào ngược.
Điều trị ngưng thở khi ngủ cần phải được chẩn đoán tình trạng bệnh và đưa ra liệu pháp phù hợp. Phần lớn những bệnh nhân hen suyễn đồng mắc ngưng thở khi ngủ được nhận đơn thuốc CPAP và kết hợp với máy thở áp lực dương giúp điều hòa nhịp thở, tránh tắc nghẽn.
CPAP đã được chứng minh là hữu ích trong việc giảm các triệu chứng hen suyễn cho những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ OSA và hôn mê. Tuy nhiên, bạn không nên sử dụng CPAP nếu bạn chỉ bị hen suyễn, không có ngưng thở khi ngủ. Nó sẽ chỉ làm gián đoạn giấc ngủ của bạn.
5. Loại bỏ các yếu tố gây dị ứng kể cả thú cưng ra khỏi phòng ngủ
Bất cứ vấn đề gì trong môi trường phòng ngủ đều có nguy cơ tái phát hen suyễn về đêm. Các bạn nên tìm hiểu nguy cơ dị ứng và hen suyễn để có cách phòng tránh hiệu quả hơn.
Nếu bạn bị dị ứng với thú cưng, hãy tập cho chúng sinh hoạt ở ngoài phòng khách hoặc xa phòng ngủ của bạn. Lông hoặc mùi của chúng có thể khuếch tán rộng và làm trầm trọng cơn hen suyễn.
Sử dụng máy lọc bụi, thường xuyên lau dọn đồ đặt, đồ nội thất và các vật dụng trang trí nhà. Chúng sẽ giúp cải thiện không khí và giảm thiểu thấp nhất nguy cơ tiềm ẩn gây hen suyễn.
6. Giữ cho giường của bạn luôn sạch sẽ
Sử dụng các loại nệm làm từ chất liệu thiên nhiên được xem là an toàn nhất cho những người hay mẫn cảm và hen suyễn. Các bạn cũng có thể sử dụng thêm drap nệm để có thể bao phủ toàn bộ sản phẩm kín đáo, dễ giặt giũ và thay mới thường xuyên.
Giặt chăn, ga, gối và áo nệm thường xuyên ít nhất 1 lần/tuần. Giặt bằng nước nóng có thể triệt tiêu vi khuẩn, côn trùng hoặc bụi vải gây hại.
Nếu bạn cảm thấy ngủ không ngon giấc và cảm thấy đau nhức thì đó là dấu hiệu cho thấy bạn cần phải đầu tư một chiếc nệm mới ngay từ bây giờ. Nệm và gối cao su thiên nhiên luôn là lựa chọn số một cho mọi người, đặc biệt là những đối tượng hen suyễn và mất ngủ.
Vệ sinh giấc ngủ là gì? Vệ sinh giấc ngủ như thế nào để có giấc ngủ ngon
7. Giữ phòng ngủ mát mẻ và tối
Nhiệt độ thay đổi quá nóng hoặc quá lạnh có thể kích hoạt cơn hen suyễn. Các bạn cần điều chỉnh nhiệt độ mát mẻ để có được giấc ngủ ngon và chống tái phát bệnh. Không để không khí trong phòng khô hanh, các bạn có thể cải thiện bằng cách sử dụng máy tạo độ ẩm. Nhiệt độ quá cao còn làm phát sinh bụi bẩn hoặc vi khuẩn.
Bóng tối rất tốt cho giấc ngủ, giảm các bóng đèn hoặc các thiết bị điện tử có thể giúp bạn buồn ngủ nhanh hơn, ngủ ngon và sâu giấc hơn.
Dành riêng cho bạn
